The Netherlands Diary/Նիդ.օրագիր

The Netherlands Diary/Նիդ.օրագիր
The Netherlands Diary

Sunday, 23 February 2025

Տեղի կունենա հերոսին արժանի հարգանքի տուրք Վանաձորում

 


Փետրվարի 25-ին, ժամը 14:30-ին, «Ինտերկապ» բարեգործական հիմնադրամի նախաձեռնող խումբը  կազմակերպելու է մի կարևոր միջոցառում՝ նվիրված Հայ և Բուլղար ժողովուրդների Ազգային հերոս, Ֆրանսիայի «Պատվո լեգեոն» շքանշանի ասպետ, Մեծն Զորավար Անդրանիկ Օզանյանի ծննդյան 160-ամյակին։  «Ինտերկապ» ԲՀԿ-ի հիմնադիր տնօրեն Նորայր Զուլոյանը ջերմորեն հրավիրում է բոլոր հայրենակիցներին՝ միասին նշելու այս հիշարժան օրը։

Անդրանիկ Օզանյանը հայոց պատմության մեծագույն զորավարներից է, ով իր կյանքի յուրաքանչյուր վայրկյանը նվիրեց հայրենիքի պաշտպանությանը։ Նրա սխրանքների մասին խոսում են անգամ  հայոց սահմաններից դուրս։ Նա  մեծ ներդրում է ունեցել Բուլղարիայի ազատագրական պայքարում՝ վաստակելով բուլղար ժողովրդի սերն ու հարգանքը։

Անդրանիկի ռազմական գործունեությունը ներառում է բազմաթիվ հերոսական դրվագներ։ Նա աչքի է ընկել հատկապես Սասունի 1895-96 թթ. և 1904 թ. ինքնապաշտպանական մարտերում, պաշտպանելով հայ գյուղերը օսմանյան բանակի և քրդական հրոսակախմբերի հարձակումներից։ 1914-1917 թթ. նա ղեկավարել է հայկական կամավորական ջոկատները Կովկասյան ճակատում, ակտիվ մասնակցություն ունեցել Վանի, Մուշի և Բիթլիսի ազատագրման մարտերին։

Անդրանիկին նվիրված բազմաթիվ հուշարձաններ կան ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ արտերկրում։ Նրա արձանները կանգնած են Ուջանում, Երևանում, Գյումրիում, Վանաձորում, ինչպես նաև Փարիզում, Սոֆիայում, Բուխարեստում, Լոս Անջելեսում, Ֆրեզնոյում, այլուր։ Սակայն դրանցից առանձնահատուկ տեղ է զբաղեցնում Վանաձորում տեղադրված բրոնզաձույլ հուշարձանը, որը ստեղծվել է «Ինտերկապ» ԲՀԿ-ի նախաձեռնությամբ 2017-2019 թթ.։ Այս գործը կյանքի կոչվեց համաժողովրդական նվիրատվությունների շնորհիվ , իսկ քանդակագործ Գեղամ Բեգջանյանը և ճարտարապետ Սուրեն Աբովյանը փորձեցին վեր հառնեցնել Անդրանիկի անմար ոգին ու  սրտով են ձեռնամուխ եղան հուշարձանի ստեղծմանը։

Նորայր Զուլոյանը, ով մշտապես կանգնած է եղել հայրենասիրական ու ազգային արժեքների պահպանման առաջնագծում,  անուն առ անուն շնորհակալություն է հայտնել բոլոր նրանց, ովքեր իրենց ներդրումն են ունեցել այս մեծ գործի իրականացմանը՝ նվիրատուներին, աջակիցներին և շինարարներին։  Զուլոյանի ջանքերով բազմաթիվ հայրենանվեր նախագծեր են կյանքի կոչվել, որոնցից մեկը հենց այս հուշարձանն է՝ ապագա սերունդների համար որպես Անդրանիկի հերոսության վառ խորհրդանիշ։

Այս միջոցառումը լինելու է ոչ միայն Անդրանիկ Օզանյանի հիշատակին նվիրված խոնարհում, այլև կոչ բոլորիս  շարունակելու նրա թողած պատգամը՝ անմնացորդ ծառայել հայրենիքին և նրա ժողովրդին։

«Նիդերլանդական օրագիր»




Անդրանիկ Օզանյան․ Հայոց Ազատագրական Պայքարի Հերոսը

Կենսագրություն

Անդրանիկ Թորոսի Օզանյանը (1865–1927) հայ ազատագրական շարժման ամենահայտնի գործիչներից է։ Նա ծնվել է Շապին Գարահիսար քաղաքում և իր երիտասարդ տարիքից միացել է հայկական ազգային-ազատագրական պայքարին՝ պայքարելով Օսմանյան կայսրության դաժան քաղաքականության դեմ։ Անդրանիկը աչքի է ընկել իր ռազմական տաղանդով և դարձել ֆիդայական շարժման առաջնորդ։
1904 թվականին Սասունի ապստամբության ժամանակ Անդրանիկը գլխավորեց հայկական ուժերը, իսկ հետագայում նաև ակտիվ մասնակցություն ունեցավ 1914-1918 թվականների Հայոց ցեղասպանության դեմ մղվող ինքնապաշտպանական մարտերին։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում նա ծառայեց Կովկասյան ռազմաճակատում՝ Ռուսաստանի բանակի կազմում։
1918-ին Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակումից հետո Անդրանիկը փորձեց պաշտպանել հայ բնակչությունը թուրքական զորքերից, սակայն քաղաքական անհամաձայնությունների պատճառով հեռացավ Հայաստանից։ 1927 թվականին վախճանվեց Կալիֆոռնիայում՝ թողնելով հայ ժողովրդի ազատագրության խորհրդանիշի անմոռանալի ժառանգություն։
Անդրանիկ Օզանյանի Հիշատակն ու Ժառանգությունը
Անդրանիկ Օզանյանի հիշատակին նվիրված բազմաթիվ հուշարձաններ տեղադրվել են տարբեր երկրներում․
  • Երևան, Հայաստան – Արձանը գտնվում է Անդրանիկի հրապարակում, հեղինակ՝ Արտաշես Հովսեփյան։
  • Գյումրի, Հայաստան – Հուշարձանը տեղադրված է քաղաքի կենտրոնում։
  • Վանաձոր, Հայաստան – Բրոնզաձույլ արձանը կանգնեցվել է Նորայր Զուլոյանի ջանքերով, ով «Ինտերկապ» ԲԿ-ի միջոցով կազմակերպել է դրամահավաք։
  • Գորիս, Հայաստան – Հուշարձանը կառուցվել է քաղաքի պատմական հատվածում։
  • Ստեփանակերտ, Արցախ – Արձանը տեղադրվել է պատերազմի հերոսների հիշատակի տարածքում։
  • Պլովդիվ, Բուլղարիա – Հայ համայնքի նախաձեռնությամբ կանգնեցվել է Անդրանիկի կիսանդրին։
  • Փարիզ, Ֆրանսիա – Անդրանիկի հուշատախտակը գտնվում է Պեր Լաշեզ գերեզմանատանը։
  • Ֆրեզնո, ԱՄՆ – Տեղադրված է նրա գերեզմանի մոտ, որտեղ հանգչում է զորավարը։
  • Բուխարեստ, Ռումինիա֊Տեղադրված է հայկական եկեղեցու հարևանությամբ։
Անդրանիկի ծննդյան օրվան նվիրված միջոցառում է տեղի ունեցել Վանաձորում, որի մասին կպատմենք լրացուցիչ։

Անդրանիկի Հանրահռչակման Գործը

Անդրանիկի հերոսական կերպարի պահպանման և հանրահռչակման գործում մեծ դեր է ունեցել անդրանիկագետ, մշակույթի վաստակավոր գործիչ Կարո Վարդանյանը, որը բազմաթիվ հետազոտություններ է կատարել նրա կյանքի և գործունեության վերաբերյալ։
Անդրանիկ Օզանյանը հայ ժողովրդի ազատագրական պայքարի խորհրդանիշն է, ում հիշատակը միշտ վառ կմնա հայության սրտերում։

No comments:

Post a Comment