«Ճշմարտության և արդարության» կենտրոնը Ադրբեջանի հանցագործությունների դեմ հայց է ներկայացրել

ՀԱԱԳԱ, Նիդերլանդներ: Էթնիկ հայերին ներկայացնող իրավապաշտպան կազմակերպությունը հինգշաբթի օրը ապացույցներ է ներկայացրել Հաագայի Միջազգային քրեական դատարան՝ պնդելով, որ Ադրբեջանը այսօր էլ շարունակական ցեղասպանություն  իրականացնել:  Հաագայի միջազգային քրեական դատարանի առջև, թեև անձրևին,  մոտ 30 հոգուց բաղկացած խումբը 100 էջանոց փաստաթղթերի փաթեթը, որը պարունակում էր ավելի քան 500 զոհերի և վկաների ցուցմունքներ հանձնել է դատարան: Այնտեղ  ներկա են գտնվել նաև FAON Նիդերլանդական կազմակերպության ակտիվիստները:

Ադրբեջանի կառավարությունը դեռևս չի մեկնաբանել մեղադրանքները։ 

Կալիֆորնիայում գործող   «Ճշմարտության և արդարության» կենտրոնի կամ CFTJ-ի իրավաբանները գտնում են, որ կան բավարար ապացույցներ՝ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի և այլ բարձրաստիճան ղեկավարների նկատմամբ ցեղասպանության համար պաշտոնական հետաքննություն սկսելու: Նրանք ներկայացրել են, այսպես կոչված, 15-րդ հոդվածի հաղորդագրություն, որը կոչ է անում դատարանի գլխավոր դատախազ Քարիմ Խանին ուսումնասիրել ենթադրյալ վայրագությունները:

Ամերիկյան մամուլն այս իրադարձությանը պատշաճ արձագանքի արժանացրել: Խանի գրասենյակն առայժմ կքննարկի ներկայացված ապացույցները և կորոշի, թե արդյոք կարող է գործը վարույթ ընդունել, որը ակնկալվում է տևի նույնիսկ  ամիսներ:

«Այստեղ իմ նպատակն է ստիպել մարդու իրավունքները պաշտպանող բարձրագույն մարմիններին խոստումներից զատ  քայլեր ձեռնարկել», - Associated Press-ին ասել է Լալա Աբգարյանը, ում քույրը՝  Գայանեն, դաժանությամբ սպանվել է ադրբեջանցի զինվորների կողմից 2022 թվականին։

Նրա քրոջ մարմինը անդամահատվել էր,  բռնության պատկերները տարածվել էին համացանցում: Աբգարյանն ասում է, որ նկարներն այնքան զազրելի էին, որ նայելուց  հոգեբանական վնասվածք է ստացել։

Դեռ մինչ Ադրբեջանի կողմից Արցախի տարածքից 120 հազ.հայերի բռնի տեղահանությունն ու Հայաստանի տարածքի վրա հարձակումն էր Միջազգային քրեական դատարանի նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոն զգուշացրել, որ Ադրբեջանը ցեղասպանություն իրականացնելու:

«Այս վայրագությունները սոցցանցերում ֆիքսված են հենց ադրբեջանցի զինվորների կողմից, որտեղ լսում ես, թե ինչպես են նրանք ծիծաղում, մեկնաբանություններ անում և վերցնում դիակները, որոնք նրանք հենց նոր մորթել և գլխատել են», - AP-ին ասել է CFTJ-ի ղեկավար Գասիա Աբգարյանը:

Իրավաբանները նշում են, որ ցեղասպանության գործընթացը կարող է անհասանելի լինել դատարանի քննարկման համար, քանի որ Հայաստանը ՄՔԴ-ի անդամ է, իսկ Ադրբեջանը՝ ոչ: Այդ դեպքում դատախազները միայն Հայաստանի տարածքում կատարված հանցագործությունների իրավասությունը կարող են բարձրացնել, մանավանդ Ղարաբաղը  դիտվում է միջազգայնորեն ճանաչված  Ադրբեջանի մաս։

Այն դեպքում եթե ապացուցվի, որ Ադրբեջանը Ղարաբաղի ողջ բնակչությանը ստիպողաբար բռնի ուժով է տեղափոխել Հայաստան ևս կարող է հայտնվել դատարանի քննության իրավասության շրջանակներում, քանի որ արտաքսումը համարվում է մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություն։ Դժվարությունը այն է, որ Ադրբեջանը չի արտաքսել  փախածներին, նրանք հեռացել են հարկադրանքի ազդեցության  տակ, որը համարվում է էթնիկ զտում։

«Համենայն դեպս  ոչ մի կերպ,  սա պատահական արտագաղթ չէր», - ասում է Արևմտյան Ավստրալիայի համալսարանի միջազգային իրավունքի դոցենտ և ցեղասպանագետ Մել Օ'Բրայենը:

Կալիֆորնիայի  «Ճշմարտության և արդարության» կենտրոնի ղեկավար, CFTJ-ի  դատավոր Գասիա Աբգարյանը «Նիդերլանդական օրագրին»  պատասխանելով ասաց, որ սպասվում է երկարատև ու շարունակական գործընթաց, որտեղ պահանջվում է համառ ու հետևողական աշխատանք:

Հաագայի մեկ այլ ՄԱԿ-ի համաշխարհային դատարանում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև երկշաբաթյա դատավարության ֆոնին լսվում է փաստարկներ ռասայական խտրականության մասին պայմանագիրը խախտելու վերաբերյալ: 

«Նիդերլանդական օրագիր»

(Center for Truth and Justice, CFTJ կայքից) 

Այլ հրապարակումներ

The “Truth And Justice” Center Filed A Lawsuit Against The Crimes of Azerbaijan

The Hague, Netherlands. A human rights organization, representing ethnic Armenians, submitted evidence to the International Criminal Court in The Hague on Thursday claiming that Azerbaijan continues to carry out genocide today. In front of the International Criminal Court in The Hague, despite the rain, a group of about 30 people delivered the 100-page package of documents containing the statements of more than 500 names of victims and witnesses to the court. Activists of the FAON Netherlands organization were also present there.

The Azerbaijani government has not yet commented on the allegations.

Lawyers for the California-based “Center for Truth and Justice”, or CFTJ, believe there is enough evidence to launch a formal genocide investigation into Azerbaijani President Ilham Aliyev and other senior leaders. They filed a so-called Article 15 report calling on the court’s chief prosecutor, Karim Khan, to investigate the alleged atrocities.

The American press gave a proper response to this event. Khan’s office will now consider the evidence presented and decide whether to proceed with the case, which is expected to take months.

“My goal here is to force the highest bodies protecting human rights to take steps beyond their promises,” Lala Abgaryan, whose sister, Gayane, was brutally killed by Azerbaijani soldiers in 2022, the Associated Press reported.

Her sister’s body was mutilated, and images of the violence were shared online. Abgaryan says that the pictures were so horrifying that she suffered a psychological injury from looking at them. Even before the Azerbaijan’s forced deportation of 120 thousand Armenians from the territory of Artsakh and Azerbaijan’s attack on the territory of Armenia, the former chief prosecutor of the International Criminal Court Luis Moreno Ocampo warned that Azerbaijan would commit genocide.

“These atrocities are captured on social media by the Azerbaijani soldiers themselves, where you hear them laughing, making comments and taking the corpses that they have just slaughtered and beheaded,” CFTJ head Gasia Abgaryan told AP.

Lawyers note that the genocide process may be inaccessible to the court because Armenia is a member of the ICC and Azerbaijan is not. In that case, the prosecutors can only increase the jurisdiction of the crimes committed on the territory of Armenia, since Karabakh (Artsakh) is considered part of the internationally recognized Azerbaijan.

In case it is proven that Azerbaijan has forcibly transferred the entire population of Karabakh to Armenia, it may also appear within the jurisdiction of the court, because deportation is considered a crime against humanity. The difficulty is that Azerbaijan did not deport the fugitives, they left under the influence of coercion, which is considered ethnic cleansing.

“At least by no means was this a random exodus,” said Mel O'Brien, an Associate Professor of international law and genocide scholar at the University of Western Australia.

The head of the California "Truth and Justice" Center, judge of CFTJ, Gasia Abgaryan said in response to the "Netherlands Diary" that a long and continuous process is expected, where persistent and consistent work is required.

Another UN World Court in The Hague is hearing arguments over violations of the racial discrimination treaty amid a two-week trial between Armenia and Azerbaijan.