Լուսանկարների Ցուցահանդես նվիրված թուրքմեն գրող Մահթումկուլի Ֆրագիին

 

«Իմաստության Աղբյուր Մահթումկուլի Ֆրագի» նշանաբանով լուսանկարների ցուցահանդես    ՀՀ Նկարիչների միության  Մարտիրոս Սարյան ցուցասրահում   

Հայաստանի Հանրապետությունում Թուրքմենստանի դեսպանությունը կազմակերպում է միջոցառումներ, այդ թվում փետրվարի 13-14, 2024, Հայաստանի նկարիչների միության Մարտիրոս Սարյան ցուցասրահում՝ լուսանկարների ցուցահանդես   «Իմաստության Աղբյուր Մահթումկուլի Ֆրագի» նշանաբանով՝ նվիրված թուրքմեն բանաստեղծ Ֆրագիի ծննդյան 300 ամյակին:

Այսօր  արարողությանը մասակցում էին ՀՀ–ում Թուրքմենստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան Մուհամեդգելդի Այազովը  և այլ պաշտոնական անձինք տարբեր արտասահմանյան և տեղական կազմակերպություններից։

Միության նախագահ Սուրեն Սաֆարյանն իր խոսքում նշեց, որ  Մահթումկուլի Ֆրագին, լինելով մեծ հումանիստ, իր ամբողջ կյանքն ու գործունեությունը նվիրել է մարդ արարածին: Նա կարևորել է  մարդկային հարաբերություններըև ազգային արժեքները, աարժեքներով պետք է կրթել սերունդներին, որը նրանց կդնի ճշմարիտ ուղու վրա։

Ըստ ՀՀ-ում Թուրքմենստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան Մուհամեդգելդի Այազովի՝ Մահթումկուլի Ֆրագի  մարդն ու պոետը սերունդներին է թողել անմահ գրական  ժառանգություն, որը դարձել է  համաշխարհային գրականության կարևոր մաս, որովհետև կյանքն ապացուցել է նրա լուսավոր գաղափարների ճշմարտացիությունը։ Նրա գաղափարներով 300 տարվա ընթացքում դաստիարակվել են սերունդները, որի շնորհիվ հեղինակի, մեծագույն երազանքը, իսկ նա երազում էր հզորագույն պետության մասին, այսօր իրականացել է։ Թուրքմենստանի ղեկավարությունը ջանք ու եռանդ չի խնայել երկրում մեծ մասսայականություն վայելող հումանիստ գրողի երազանքն իրականացնելու հարցում։ Այն որ պոետն իր ստեղծագործություններով  սերունդների մեջ սերմանել է միասնականություն, հայրենասիրություն բարեկամաբար, ազնվորեն ու արդարացի լինել այլ ժողովուրդների նկատմամբ, հարգել նրանց ազգային ու հոգևոր արժեքները, ավանդույթներըն ու սովորույթները անժխտելի փաստ է։ 

Թերևս թուրքմեն ստեղծագործողի համամարդկային գաղափարներն ու մարդասիրությունն են պատճառ դարձել, որ նրա կենսագրությունն ու ստեղծագործությունները, ձեռագրերն ուսումնասիրությունները թարգմանվեն տարբեր լեզուներով։ Հեղինակի ստեղծագործություններն առաջին անգամ թարգմանվել են հայերեն 1959 թվականին, ապա՝ 1983-ին, իսկ ավելի ուշ՝ 2014 թվականին: Թարգմանությունների հեղինակը պոետ, թարգմանիչ Վարուժան Խաստուրն է, ով մասսայականություն է վայելում ոչ միայն մեր երկրում իր խոհա-փիլիսոփայական ու հզոր լիրիկական գործերով, այլև հայ և միջինասիական ընթերցողի սերն ու հարգանքն է վայելում միջին ասիական պոեզիայի գոհարների՝ իր լավագյուն թարգմանությունների շնորհիվ։ Պոետ ու թարգմանիչ Վարուժան Խաստուրը, ով վաղուց հայտնի է նաև միջին ասիական երկրներում, ով հայ իրականության մեջ համարվում է Օմար Խայամի լավագույն թարգմանիչը, բազմաթիվ երկրպագուներ ունի և նրա անունը, գործունեությունն ու թարգմանությունները ներառված են ասիական տարբեր երկրների գրքերում, զանազան ամսագրերում ու հանրագիտարանների մեջ։ 

Թուրքմենստանում Վարուժան Խաստուրը հայտնի է նաև որպես Ֆրագիի ստեղծագործությունների հայերեն  թարգմանությունների լավագույն մեկնաբան  

 

Նման միջոցառումների կազմակերպումը ունի ոչ միայն ճանաչողական նշանակություն, այլև օգնում է հասկանալ այլ մշակույթների կրողներին, որը խաղաղության կայացման հարցում կարող է զգալի ներդրում ունենալ։

Ն․ Գասպարյան, ԵՊՀ, դոցենտ, բ․գ․թ․

Հատուկ ՆիդՕրագրի ընթերցողների համար

Exhibition of photos with the motto "Source of Wisdom Mahtumkuli Fragi" in the "Martiros Saryan" exhibition hall of the Union of Artists of RA.

The Embassy of Turkmenistan in the Republic of Armenia organizes events, including on February 13-14, 2024 in the exhibition hall of the Union of Artists of Armenia "Martiros Saryan", a photo exhibition with the motto "Source of Wisdom Mahtumkuli Fragi" dedicated to the 300th anniversary of the birth of the Turkmen poet.

The opening ceremony was attended by the Extraordinary and Plenipotentiary Ambassador of Turkmenistan to Armenia Muhammedgeldi Ayazov and other officials from various foreign and local organizations.

The president of the Union, Suren Safaryan, mentioned in his speech that Mahtumkuli Fragi, being a great humanist, dedicated his whole life and activities to human beings. He emphasized human relations and national values, which have cognitive and educational significance for the nation. Generations should be educated with those values, which will put them on the right path.

According to the Extraordinary and Plenipotentiary Ambassador of Turkmenistan to the Republic of Armenia Muhammedgeldi Ayazov, the man and poet Mahtumkuli Fragi left generations an immortal literary legacy, which became an important part of world literature, because life proved the truth and wisdom of his enlightened ideas. Generations have been brought up with his ideas for 300 years, thanks to which the author's greatest dream, and he dreamed of seeing Turkmenistan as a most powerful state, has come true today. The leadership in Turkmenistan spared no effort and energy in realizing the dream of the humanist writer who enjoys great popularity in the country.

It is an undeniable fact that the poet instilled unity, patriotism among generations with his works, to be friendly, honest and fair towards other peoples, to respect their national and spiritual values, traditions and customs.

Perhaps the universal ideas and humanity of the Turkmen creator caused his biography and works, manuscript studies to be translated into different languages.

The author's works were first translated into Armenian in 1959, then in 1983, and later in 2014. The author of the translations is the poet, translator Varuzhan Khastur, who is popular not only in our country with his thoughtful-philosophical and powerful lyrical works, but also enjoys the love and respect of the Armenian and Central Asian readers due to his well-written translations of the gems of Central Asian poetry. Poet and translator Varuzhan Khastur, who has long been known in Central Asian countries, who is considered the best translator of Omar Khayyam in Armenian reality, has many fans and his name, activities and translations  /https://youtu.be/cPLDsy4Shjk   https://youtu.be/f-AO7lsvh6U  https://youtu.be/Yd_3dYuuYrI?t=16 / are included in books, various journals and encyclopedias of different Asian countrie, Turkmenistan including. Varuzhan Khastur is also known as the best translator of Fragi's works into Armenian. /https://youtu.be/SJRtrg5qZJg?t=10 ։

Organizing such events is not only of cognitive value, but it also helps to understand the bearers of other cultures, which can make a significant contribution to the establishment of peace.