Նիդերլանդների տարբեր քաղաքներում հարգանքի տուրք է մատուցվել Ցեղասպանության անմեղ զոհերին

 Ալմելո

Շարունակում ենք  Հայոց Ցեղասպանության միջոցառումներին նվիրված տեղեկություններ  ստանալ Նիդերլանդների  տարբեր  բնակավայրերից:

Մաստրիխտում Հայոց ցեղասպանության 104-րդ տարելիցին նվիրված ոգեկոչման արարողությունն սկսվեց երեկոյան ժամը 18-ին: Թեև անձրևին Սուրբ Կարապետ եկեղեցուց (Potterieplein 50, 6216 VB Maastricht) տեղի ունեցավ քայլերթ դեպի Սուրբ Սերվանտիուսի տաճարի մոտ տեղադրված հայկական խաչքար: Աղոթքից և լռության րոպեից հետո հայկական դրոշը  խոնարհվեց  անմեղ զոհերի հիշատակին և ծաղիկներ դրվեցին խաչքարի պատվանդանին:

 Մաստրիխտ

Մինչև ամսվա վերջ շարունակվելու են ոգեկոչման արարողությունները, մասնավորապես երիտասարդական կազմակերպությունը քաղաքի փողոցներով ջահերով երթ է անելու, կինոթատրոններում ցուցադրվելու են ցեղասպանության թեմաներով ֆիլմեր,  անց են կացվելու ցերեկույթներ:

Ալմելո

Հայաշատ ամենամեծ քաղաքում Ալմելոյում ևս բուն միջոցառումը երեկոյան է տեղի ունեցել: Մեծ թվով մարդիկ էին եկել իրենց խոնարհումի տուրքը մատուցելու Հայոց Ցեղասպանության զոհերի Եվրոպայում ամենամեծ հուշհամալիր, որոնց թվում Ալմելոյի քաղաքապետ  Eugène Van Mierlo-ն, Նիդերլանդներում Հայաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան Տիգրան Բալայանը (ի դեպ դեսպանը մասնակցել է նաև Ամստերդամում և Ասենում տեղի ունեցած ոգեկոչման արարողություններին), Արևմտյան Եվրոպայի պատվիրակ, գերաշնորհ Խաժակ Պարսամյանը, քույր եկեղեցիների առաջնորդներ, Նահանգային ու տեղական խորհրդի պատգամավորներ,այլ հյուրեր: Նախօրեին Ալմելոյի փողոցներով հայ երիտասարդները ջահերով երթ էին  կազմակերպել:

 Ամստերդամ

Արդեն  իսկ անդրադարձել ենք Ամստերդամում և Ասենում տեղի  ունեցած ոգեկոչման արարողություններին: Տեղական մամուլը մեծ ուշադրություն է դարձրել այն փաստին, որ առաջին անգամ այս տարի հայ,թուրք, արամեացի, ասորի և քուրդ երիտասարդները միասին ծաղիկներ են խոնարհել  Նիդերլանդներում տեղադրված ցեղասպանության զոհերին նվիրված հուշարձաններին:

Ասեն 

Երիտասարդ թուրք պատմաբանը հակառակ իր սպասածի ճանաչել է Հայոց Ցեղասպանությունը և ծաղիկներ խոնարհել նրանց հիշատակին:

Տայֆուն Բալչիկը

Մասնավորապես Հոլանդահայ համագործակցող կազմակերպությունների (SAO) նախաձեռնությամբ Ասենում՝  տեղի ունեցած Նիդերլանդներում առաջին Հայոց ցեղասպանության խաչքար-հուշարձան է այցելել և իր հայ ու քուրդ ընկերների հետ ծաղկեպսակ է զետեղել երիտասարդ նիդերլանդացի թուրք պատմաբան Տայֆուն Բալչիկը: Նրա  գիտական թեզը` գրված դեռ տաս տարի առաջ, նվիրված է եղել  Հայոց ցեղասպանությանը: Այդ թեզը «բացել են նրա աչքերը»: Նա թուրքական ազգայնական միջավայրից էր և կարծում էր, որ իր թեզով պատմելու է   ցեղասպանության ժխտման մասին պատմությունը:
 Բայց, երբ Բալչիկը խորը ուսումնասիրություններ է կատարել` փոխվել է նրա դիրքորոշումը: «Ես կարդացի ավելի ու ավելի շատ աղբյուրներ, և արդյունքում հակառակ պատկեր  ստացա, քանի որ ես շատ ազգայնական ձեւով եմ մեծացել,  ինձ համար ինքնության ճանաչման ճգնաժամ ստեղծվեց, բայց ճշմարտությունն ավելին էր ու հանկարծ սկսեցի պաշտպանել թշնամու պատմությունը»-ասել է նա:

Ասեն 

«Նիդերլանդական օրագրին» տված հարցազրույցում, պատմաբանը բացատրեց, որԹուրքիան այսօր  ցեղասպանություն բառը իր հասցեին սադրանք է ընդունում: Թուրքական կառավարության պաշտոնական տեսակետը նա է, որ տեղի է ունեցել քաղաքացիական պատերազմ և շատերն են  զոհվել, այդ պատճառով առանձնացնել հայ քրիստոնյաներին`նրանց համար ընտրողական տեսակետ է:
Նիդերլանդների հանրային հեռուստատեսության ծրագրերից մեկին էլ տված հարցազրույցում Բալչիկն ասել է. «Հայոց ցեղասպանության ժխտումը կոլեկտիվ թուրքական ինքնության մի մասն է, որը շատ քիչ տեղ է թողնում  այն թուրքերին, որոնք  ցանկանում են ճանաչել Ցեղասպանությունը, բայց չեն ուզում դավաճանել իրենց ընտանիքին»:
 «Ծաղկեպսակ դնելը առաջին քայլն է, մենք իսկապես երկխոսության սկզբին ենք»- գտնում է երիտասարդ թուրք պատմաբանը և ավելացնում.
«Կան բազմաթիվ թուրք հոլանդացիներ, ովքեր ճանաչում են Հայոց ցեղասպանությունը, բայց  դեռեւս չեն համարձակվում դա անել հասարակության մեջ: Այլևս չպետք է լինի կոլեկտիվ ժխտում, այլ կոլեկտիվ ճանաչում»:

Նիդերլանդների պատգամավորը Ցեղասպանության թեմայով շապիկ է կրել ու այն մեկնաբանել են

Մեկ այլ Հետաքրքիր նախաձեռնություն են հանդես բերել Նիդերլանդների խորհրդարանի պատգամավորներից` Բարեփոխված քաղաքական կուսակցության (SGP) ղեկավար, խորհրդարանական խմբակցության նախագահ Կես վան դեր Ստայը (Kees van der Staaij)և նախկին դատախազ, ներկայումս արտաքին քաղաքականության հարցերով զբաղվող Ազատություն կուսակցությունից Ռայմոնդ դը Ռունը ((Raymond de Roon (PVV) : Վերջինս Հայոց Ցեղասպանության թեման արտացոլող շապիկ էր հագել և միասին մեկնաբանում էին 1915թ. իրադարձությունները`ճանաչելով ու դատապարտելով ոճրագործությունը: Կադրերում երևում են` թե ինչպես Ամստերդամի Սուրբ Հոգի եկեղեցու խաչքարին ծաղկեպսակ են դնում Գրիգոր Նարեկացի հիմնադրամի անդամներն  ու Հայաստանի Հանրապետության դեսպանը : Հիշեցնենք, որ Նիդերլանդների խորհրդարանը երկու անգամ (վերջինը`2018թ) ճանաչել է Հայոց Ցեղասպանությունը: Տեսաերիզը տեղադրել է tpo.nl կայքը , մեկնաբանելով, որ չորեքշաբթի միջազգային մակարդակով նշվել է հայերի ցեղասպանությունը (1915 թ.): Այն անցյալ տարի չի ճանաչել ազգությամբ թուրք պատգամավորներ ունեցող ԴԵՆԿ կուսակցությունը,  իսկ կառավարությունը նախընտրում է օգտագործել «Հայոց ցեղասպանության հարցի» եզրույթը: Ցեղասպանության ճանաչումը դեռեւս զգայուն է թուրքերի հետ,-գրել է կայքը:

Nid.Oragir

-----------------------------------------------------------------

Նիդերլանդներում ոգեկոչեցին Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը

Ապրիլի 24-ին Նիդերլանդների տարբեր բնակավայրերում տեղի ունեցան Հայոց ցեղասպանության 104-րդ տարելիցին նվիրված ոգեկոչման արարողություններ։

Ամստերդամի Սուրբ Հոգի Հայ առաքելական եկեղեցու մոտ Մեծ Եղեռնի զոհերի հիշատակին տեղադրված խաչքարի մոտ տեղի ունեցած արարողությանը ներկա էին և ելույթներով հանդես եկան ՀՀ դեսպան Տիգրան Բալայանը, Նիդերլանդների օրենսդիր մարմնում ներկայացված տարբեր քաղաքական ուժեր ներկայացնող պատգամավորներ Սադեթ Քարաբուլութը (Sadet Karabulut), Ջոել Վորդևինդը (Joel Voordewind), Կեես վան դեր Ստայը (Kees van der Staaij), Ամստերդամի քաղաքային խորհրդի անդամներ, հայ համայնքային կառույցների ղեկավարներ։

Ասենում կայացած հիշատակի արարողությանը հայ, թուրք և քուրդ երիտասարդները համատեղ ծաղկեպսակ զետեղեցին Եղեռնի հիշատակը հավերժացնող խաչքարի մոտ։ Այնուհետև, սգո հավաքին ելույթներով հանդես եկան ՀՀ դեսպան Տիգրան Բալայանը, «Աբովյան» միության ղեկավար Մաթո Հախվերդյանը, Հոլանդահայ կազմակերպությունների ֆեդերացիայի քարտուղար Ինգե Դրոստը (Inge Drost), Նիդերլանդների ՀՅԴ Հայ դատի հանձնախմբի նախագահ Մասիս Աբրահամյանը, Ասենի քաղաքային վարչության անդամ տիկին Յաննա Բոյ-Վենակամպը (Janna Booij-Venekamp) և Հայոց ցեղասպանության պատմության հետազոտող-ուսուցիչ Դիրք Ռոդզանտը (Dirk Roodzant)։

Ալմելոյի Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիրում կայացած ոգեկոչման արարողությանը նախորդեց Արևմտյան Եվրոպայում Հայ առաքելական եկեղեցու հայրապետական պատվիրակ Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամյանի կողմից մատուցված Սրբոց նահատակաց Բարեխոսական կարգը, որին ներկա էին դեսպան Տիգրան Բալայանը, Ալմելոյի քաղաքապետ Արյեն Խերիտսենը (Arjen Gerritsen) Օվերայսելի նահանգային և Ալմելոյի քաղաքային խորհրդի անդամներ, ասորական և ղպտիական եկեղեցիների բարձրաստիճան հոգևորականներ, հայ համայնքային կառույցների ներկայացուցիչներ։ Այնուհետև, Մեծ Եղեռնի հուշահամալիրի մոտ Նիդերլանդների և Հայաստանի օրհներգերի կատարումից հետո, տեղի ունեցավ ծաղկեպսակների զետեղման արարողություն։

Ալմելոյի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցու միջոցառումների սրահում կայացած ոգեկոչման երեկոյին ելույթներով հանդես եկան ՀՀ դեսպան Տիգրան Բալայանը, Ալմելոյի քաղաքապետ Արյեն Խերիտսենը, եկեղեցական խորհրդի նախագահ Օնիկ Գելիջյանը, հայկական մշակույթը ներկայացնող կատարումներով հանդես եկան եկեղեցուն կից գործող մշակութային խմբակները։

Նիդերլանդներում Հայոց ցեղասպանության 104-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումները լայնորեն լուսաբանվել են հոլանդական մամուլում։

https://www.mfa.am/…/press-releases/2019/04/24/gen_neth/9449