Հայկական տոլմա՝ վերջին զանգին

• Workshop Armeense dolma en Zomerfeest 2017
     • Workshop Armenian dolma and Summer Party 2017
     • Տոլմա պատրաստելու պարապմունք և Ամառային հանդես 2017
    
    

    

Վաղը` հուլիսի 2-ին Աբովյան մշակութային միության կենտրոնում 2016-17 ուսումնական տարվա «Վերջին զանգ» Ամառային հանդեսն է: Այն ավելի հետաքրքիր ու նպատակասլաց, նաև ուսանելի դարձնելու համար մինչ հանդեսի սկիզբը կազմակերպիչները անց են կացնելու տոլմա պատրաստելու դասընթաց: Դասընթացին զուգահեռ տոլմայից բացի մասնակիցները կպատրաստեն նաև այլ ճաշատեսակներ: Այնուհետև բոլոր մասնակիցները «Վերջին զանգ / Ամառային հանդեսից» առաջ կվայելեն հայկական համեղ կերակրատեսակներն ու հնարավորություն կունենան աշխույժ երաժշտության, երգ ու պարի ներքո հրաժեշտ տան այս ուսումնական տարվան: Աբովյան միության ակումբը ամառային արձակուրդների կապակցությամբ փակ կլինի 2017 թ. հուլիսի 3-ից մինչև օգոստոսի 26-ը:

Բյուրակն Իշխանյանի նիդերլանդական հուշերը-9/ Երբ վիրտուալը դառնում է իրականություն

Սկիզբն այստեղ՝   1/ 2/ 3/ 4/ 5/ 6/ 7/8

Այն ժամանակ ես տասնհինգ տարեկան դեպրեսված դեռահաս էի, որի մայրը գործուղվել էր Պրահա և որն ապրում էր եղբոր հետ, իսկ միակ մտերիմ ընկերուհին արդեն ծանր հիվանդ էր: Այդ ամենին ավելացնենք, որ ամառ էր, հետևաբար դեպրեսվելու ժամանակն անսահման էր: Ու էդպես մի օր իմ անկումային տրամադրությամբ հայտնվեցի AlanisUtopia ֆորումում: Այն ժամանակ տարված էի երգչուհի Alanis Morissette-ի երգերով: Հիմա էլ էնպես ոչինչ:

Մտա ու սկսեցի գրառումներ անել: Զարմանալի էր. ինձ չափից դուրս լավ ընդունեցին: Եվ այդ սարսափելի պահերին, երբ ինքնասպանության մասին էի երազում, մարդիկ գտնվեցին, որ ինձ հետ պահեցին: Նրանք ինձ բնավ չէին ճանաչում, երբեք չէին տեսել, բայց շատ լավ էին հասկանում դեռահասային անկումներս, կիսում էին մենակությունս: Նրանք էին Պոլը, Լիկեն և Ռոզին: Առաջին երկուսը հոլանդացի են, երրորդը՝ իտալացի: Ու կապվեցի նրանց հետ, անչափ շատ սիրեցի: Աստիճանաբար այնպես ստացվեց, որ նրանք ինձ ավելի լավ ճանաչեցին, քան ինձ շրջապատող մարդիկ: Նրանք խորանում էին, նրանք տեսնում էին հենց ինձ:

Ճիշտ է՝ այն ժամանակ շատ ուրիշ վիրտուալ ընկերներ էլ ունեի, բայց ամենամտերիմն ու թանկը 12-ամյա Լիկեն, 36-ամյա Պոլը և 27-ամյա Ռոզին էին: Իսկ իրականությունը մշուշ էր դառնում, կամաց-կամաց անհետանում էր: Իմ ամբողջ կյանքն ուտոպիայում էր: Եվ հենց այդ ժամանակ Իտալիան ու Հոլանդիան իմ երազանքի երկրները դարձան. ուզում էի Լիկեի, Պոլի և Ռոզիի հետ իրական կյանքում էլ շփվել:

Տարիներ անցան: Այդ ուժեղ կապը կամաց-կամաց կորավ: Ռոզին արդեն ամուսնացել է, մի քանի ամսական աղջիկ ունի: Վաղուց նրա հետ չեմ շփվել: Լիկեն մեծացել է: Հազվադեպ ենք խոսում, այն էլ միայն Ամստերդամի ու Աննա Ֆրանկի մասին:

Ու թեև սերն ու կապվածությունը կամաց-կամաց մարեցին, քանի որ դուրս եկա ինտերնետից և իրական կյանք մտա, երազանքը մնաց. դեռ ուզում էի մեկնել Հոլանդիա կամ Իտալիա:

Եվ ահա մի օր հանկարծ երազանքս իրականանում է. ես գալիս եմ Հոլանդիա: Անմիջապես Պոլին տեղեկացնում եմ այդ մասին: Լիկեն էլ է իմանում, բայց հանդիպման մասին չի ակնարկում: Աննին, որը նույնպես իմ վիրտուալ մտերիմներից է ու որի մասին հաստատ մի օր առանձին երկար-բարակ կպատմեմ, հայտնում է, որ օգոստոսին արձակուրդ չունի, բայց մի շաբաթ-կիրակի անպայման Գերմանիայից կգա Հոլանդիա:

Երբ պլանավորում էի Հոլանդիայում գտնվելուս շաբաթ-կիրակիները, այնպես ստացվեց, որ մեկը տրամադրվեց Ռոտերդամին, որտեղ Պոլն է բնակվում, իսկ մյուսը պիտի Աննիի հետ անցկացնեի: Հիմա դրանցից առաջինի մասին եմ պատմելու:

Պոլի ասած ելքով դուրս եկա Ռոտերդամի Կենտրոնական կայարանից: Անմիջապես ճանաչեցի նրան: Ակնոցներով էր, սպիտակ շապիկով, կախ ընկած օվալաձև հսկայական փորով, որը կլորանում էր, երբ նստում էր, և մաշված ջինսե տաբատով, որը փորից մի քիչ ներքև կարկատան էր կրում: Երևի Պոլն էր արել, որովհետև շատ կոպիտ էր՝ իսկական տղամարդու ձեռքի գործ:

Առաջարկեց մտնել խանութ գնումների: Երբ ուզում էի ինքս վճարել (վերջիվերջո, ընթրիքիս ու նախաճաշիս համար էր այդ ամենը, և Պոլը տարիների ընթացքում միշտ նեղվում էր փողի պակասից), թույլ չտվեց:
- Ես հիմա շատ փող ունեմ,- ասաց,- մորս տունը ծախել եմ, և պարտքերս վճարելուց հետո ինձ քսանհինգ հազար եվրո մնացել է: Ճիշտ է՝ հարուստ չեմ: Շուտով իմ տունն էլ կծախեմ ու հիսուն հազար կունենամ: Այդ ժամանակ իսկապես հարուստ կլինեմ:

Հասանք տուն: Մուտքի մոտի աստիճանները կոտրված էին:
- Ժամանակ չեմ գտնում, որ նորոգեմ,- արդարացավ:
Դուռը մաշված էր:
- Անընդհատ ուզում եմ ներկել, բայց հետաձգում եմ:
Մտանք: Դուռը ներսից փակվում էր առանց բանալու՝ զուգարանի դռան նման:
- Այստեղ ապահով է. գողեր չկան:
Երկար ու նեղ միջանցքով առաջ շարժվեցինք, աստիճաններով բարձրացանք:
- Սա իմ հյուրասենյակն է,- ներկայացրեց Պոլը,- ես երկու բազմոց ունեմ, բայց ոչ մեկից չեմ ուզում հրաժարվել:
Ճիշտ էլ անում էր, որովհետև մեկի վրա ես էի փռվում, մյուսի վրա՝ նա:

Նույն հարկում էին նաև խոհանոցն ու զուգարանը: Առաջինը շատ փոքր էր ու կեղտոտ, վաղուց վերանորոգման կարիք ուներ: Իսկ զուգարանը տան միակ իդեալական մաքուր վայրն էր, որտեղից փնթիության հոտ չէր գալիս, սակայն մի անհարմարություն ուներ. լվացարան չկար: Դրա համար էլ բնական պահանջներդ հոգալուց հետո ստիպված ես լինում մի հարկ բարձրանալ, որ լողարանում լվացվես:

Վերևում իմ ու Պոլի սենյակներն էին և լողարանը: Իմ սենյակի պատերից մեկը կտուրի թեքություն էր կրում: Կահավորանք առանձնապես չկար. մի մատրաս, որի վրա պետք է քնեի, սեղան, որի փոշին դարերով ոչ ոք չէր սրբել, մի աթոռ, որը որպես սեղան էր ծառայում, և ջարդած դռներով պահարան:

Պոլի սենյակում այդպես էլ չեղա:
- Դու համակարգիչ օգտագործելու՞ ես: Եթե այո, ապա ստիպված եմ այն ներքև իջեցնել, որովհետև սենյակս չեմ հասցրել հավաքել: Ամաչում եմ:
Տան թափթփվածությունն ու կեղտոտությունը տեսնելուց հետո ես օրեր շարունակ երևակայությանս զոռ էի տալիս, որ պատկերացնեմ, թե ինչ աստիճանի կեղտոտ է, որ ամաչել է, որ մտնեմ:

Լողարանը դուռ չուներ: Փոխարենը մուտքի մոտ մի պարան կար, վրան՝ սպիտակ սավաններ, որոնք վարագույրի պես կարող էիր քաշել լողարանից օգտվելու ժամանակ: Հատակին մի հսկայական փալաս կար: Այդպես էլ չհասկացա՝ ինչի համար է:

“Մենակ տղամարդ է, դրա համար է տունն այս վիճակում”,- մտածեցի: Բայց աչքիս առաջ եկավ մեկ այլ մենակ տղամարդ՝ Շակը, որի մաքրասիրությունը նկարագրել հնարավոր չէ:

Միայն փնթիությունն ու թափթփվածությունը չէին, որ իշխում էին այդ տանը: Աղքատությունը նույնպես իր խորը հետքն էր թողել: Եվ ես զարմանում էի, թե ինչպես էր այս միայնակ ու աղքատ մարդը, որը հաստատ ավելի շատ պատճառներ ուներ կյանքից դժգոհելու, քան ես, կարողանում ինձ աջակցել այն պահերին, երբ նույնիսկ ապրել չէի ուզում:

Չեմ մանրանա ու չեմ նկարագրի, թե ինչ հավես ժամանակ անցկացրինք այդ երկու օրերի ընթացքում: Այստեղ ավելի շատ Պոլի մասին կխոսեմ:

Թեև արդեն հինգ տարի էր, ինչ նրան գիտեի, այդ երկու օրերի ընթացքում շատ ավելի իմացա:
Ես նկատել էի, որ անցյալում կենսաբանության հետ կապ էր ունեցել, որովհետև երբ դասերիցս էի պատմում, խելացի մեկնաբանություններ էր անում, երևում էր, որ հասկանում է:
- Երազում էի քաղցկեղի բուժումը գտնելու մասին: Ուզում էի մի համակարգ ստեղծել, որը կգտներ քաղցկեղածին գեները և կվերացներ: Դրա համար կենսաբանության ֆակուլտետ ընդունվեցի և երկու տարի սովորելուց հետո դուրս մնացի: Մեղավորը նրանք էին, հետո ինձ հետ կանչեցին, բայց չգնացի:

Գիտեի, որ ծրագրավորող է:
- Ուստի որոշեցի քաղցկեղին մյուս՝ համակարգչային կողմից մոտենալ: Սակայն այդ ժամանակ հայրս մահացավ: Բոլորը համոզում էին, որ շարունակեմ ուսումս, բայց ես տրամադրություն չունեի: Հետագայում ծրագրավորման մասնավոր դասընթացներ գտա: Այսպես էր. շաբաթվա չորս օրը սովորում էի, մեկ օր՝ աշխատում: Երկու ամիս անց երեք օր էի սովորում, երկու օր՝ աշխատում: Ու այդպես այնքան, մինչև ամբողջ շաբաթը սկսեցի աշխատել: Աշխատավարձս կամաց-կամաց բարձրանում էր: Ամիսը 3500 եվրոյի չափ ստանում էի, և դա վատ չէր:

Մեր ծանոթության հենց առաջին օրվանից ասել էր, որ մկնիկ բռնելու հետ ինչ-որ խնդիր ունի. ձեռքը թուլանում է: Այն ժամանակ ես լավ չէի պատկերացնում, թե ինչի մասին է խոսքը:
- Ես չեմ կարողանում ձեռքերս երկար օգտագործել. ո’չ տպել, ո’չ արդուկել, ո’չ որևէ այլ բան անել: Դրա համար ոչ մի աշխատանք չեմ ճարում: Երևի միակ բանը, որ կարող եմ անել, ռեստորանի դռնապան աշխատելն է. ընդամենը պետք է դուռ բացեմ-փակեմ:

Ես գիտեի, որ մենակ է ապրում, իմացել էի, որ մայրը մահացել է, բայց չէի պատկերացնում, ավելի ճիշտ՝ ընդհանրապես չէի մտածել, թե որքան միայնակ է:
- Ես միայն մի ընկեր ունեմ, որի հետ ժամանակ առ ժամանակ չինական ռեստորան եմ գնում: Հա’, մեկ էլ Ուտոպիայի անդամները: Ուրիշ ոչ ոք չունեմ:

Ուրիշը լիներ, գուցե մտածեի, որ սուբյեկտիվ է. երբեմն ես էլ եմ նման մտքեր արտահայտում, բայց չէ’, Պոլը չէր չափազանցնում: Եթե նույնիսկ ոչինչ չասեր, տեսածս լիովին բավական էր, որ ուղեղիս մեջ տպվի նրա միայնության պատկերը:

Բայց միշտ չէ, որ այդպես է եղել:
- Երբ լավ էի վաստակում, սիրում էի ընկերներիս համար նվերներ գնել: Երբ հաշմանդամ դարձա, սկսեցին ավելի քիչ վճարել, և ընկերներս էլ կամաց-կամաց կորան:
Այդ շաբաթ-կիրակին երազի նման էր: Ես չէի կարողանում հավատալ, որ դա հենց նույն Պոլն էր: Հետո՞ ինչ, որ լուսանկարների միջի գեր տղամարդուց չէր տարբերվում: Չէ՞ որ դա ընդամենը անշարժ պատկեր էր: Ես չէի տեսել նրան շարժվելիս, չէի լսել նրա ձայնը, չէի կերել նրա պատրաստած սպագետին:

Սակայն ամեն ինչ իր տեղն ընկավ, և ես միայն մի պահ ընդունեցի, որ նույն մարդն է, երբ շաբաթ երեկոյան քնելուց առաջ ասաց իր մշտական MSN-ական հրաժեշտի խոսքը. “Goodnight sweetie.”
Շարունակելի...

____________________________
Բյուրակն Իշխանյանը ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել  է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Ներկայումս բնակվում է Դանիայի մայրաքաղաքում։ Մասնագիտական գործունեությունից բացի նաև գրում է պատմվածքներ, զբաղվում բլոգերությամբ և կատարում թարգմանություններ։

Հնարավորություններ, հեռանկարներ...

Քիչ առաջ Hasmik Hayrapetyan-ը մեզ նման բովանդակությամբ նամակ է ուղարկել: Կարծում ենք այն կհետաքրքրի արտերկրում ապրող հայ երիտասարդությանը:
    
    

Hi dear Diary of the Netherlands,
     Greetings from Yerevan!
     My name is Hasmik and I am the Director of Marketing at Birthright Armenia. We provide volunteering as well as professional internship opportunities to Diasporan Armenians aged 20-32 from around the world, at any time of year. …
     Birthright Armenia gives young Armenians the opportunity to learn about Armenia, gain experience, shape skills, make connections with Armenians all over the globe, go out of their comfort zone and discover new things about themselves and just have a life changing experience. If you like all this, I would be happy to discuss simple steps for our partnership and respond to all the questions you might have.
    
     Մանրամասնությունների համար այցելեք այս էջը

ՍԿԱՆԴԱԼ ԻՆՔՆԱԹԻՌՈՒՄ

• 29 июн, 2017 в 10:23

«Աէրոֆլոտի» իրականացրած չվերթը Մոսկվայից Բաքու :
Երբ ինքնաթիռում հայտարարվեց, որ ճաշը լինելու է «հայկական փլավ՝ բրնձով և հնդկահավով» ուղևոր ադրբեջանցիներից մեկի ուղեղում այդ բառը «կարճ միացում » է առաջ բերում : Նա բորտուղեկցորդուհու հետ վիճում է' պահանջում, որ ուղեկցորդուհին ասի, ու՞ր են իրենք գնում: Երբ վերջինս հաստատում է, որ թռիչքը Բաքու է, այս անգամ «մուննաթ-յալվարով » բողոքում է' թե ինչ գործ ունի հայկական հնդկահավը Բաքու մեկնող ինքնաթիռում:
Խեղճ ուղեկցորդուհի, դե արի ու բացատրի, որ սա քաղաքականություն չէ' այլ ուտելիք է:

Բյուրակն Իշխանյանի նիդերլանդական հուշերը-8/ (անվերնագիր ու փակագծերի մեջ կամ լուցկիներով աղջիկը)

-8-
(անվերնագիր ու փակագծերի մեջ կամ լուցկիներով աղջիկը)

Սկիզբն այստեղ՝   1/ 2/ 3/ 4/ 5/ 6/ 7

Երբ այս հատվածը գրում էի, չգիտեի՝ հրապարակելու՞ եմ արդյոք, թե՞ ոչ, բայց որովհետև արդեն գրեթե երկու տարի է անցել, այլևս թուլությունս թաքցնելու անհրաժեշտություն չեմ տեսնում: Ի դեպ, վերնագիրն էլ նոր խմբագրեցի: Սա էլ կարդացեք, իսկ հաջորդն իմ սիրած գլուխներից է:
- Այս հարցն ինձ անհանգստացնում է,- հանկարծ ասաց բժիշկ Էյկհոֆը,- դու միայնակ չե՞ս զգում Ամստերդամում:
- Դե… Կարծում եմ՝ չէ,- պատասխանեցի:
- Ընկերներ ունե՞ս:
- Հա, տարբեր երկրներից ուսանողներ կան, որոնց հետ շփվում եմ:
Նրա մտքով չէր էլ կարող անցնել, որ վերջին անգամ նրանց հավաքույթին ութ օր առաջ էի գնացել, այն էլ մի ժամ մնալուց հետո տուն էի վերադարձել: Նա չգիտեր, որ ընդամենը նախորդ օրը գրադարանում պատահաբար Բրունոյին տեսա, որն ինձ տեղեկացրեց, որ երեկոյան գնալու են թեյ խմելու: Ես խոստացել էի, որ կգնամ, բայց որովհետև սարսափելի հոգնած էի (հիվանդանոցում սովորականից երկար էի մնացել), որոշել էի տնից դուրս չգալ ու հանգստանալ: Սակայն ոչ ոք չէր հիշել ինձ, որովհետև ոչ մի զանգ, ոչ մի SMS չեկավ, որ ճշտեր. միանալու՞ եմ նրանց: Հասկացա, որ այստեղ ես եմ իմ գլխի տերը: Եվ ես միայնակ չէի:
Ու չգիտես ինչու ներսից ծակոց զգացի. այլևս չէի կարող տանը մնալ: Գիրքս վերցրի, որ գնամ մոտակա կանալի մոտ, կարդամ:
Երբ դուրս եկա, զգացի, որ ցուրտ է: Փորձեցի արևոտ կողմն ընտրել, սակայն ահավոր քամոտ էր, իսկ ժակետս բավարար չափով չէր տաքացնում: Ու հանկարծ տեսա դեպի Կենտրոնական կայարան գնացող 43 համարի ավտոբուսը:
Ճանապարհին սովորականի պես գիրք էի կարդում: Ուզում էի այդ օրն ավարտել Փոլ Օսթերի “The Brooklyn Follies” –ը, որ հաջորդ օրը Ռոտերդամ գնալու ճանապարհին ուրիշ գիրք բացեմ:
Ես քայլեցի դեպի Կենտրոնական կայարանի հետևը: Չգիտեմ՝ ասել եմ, թե չէ. այդ տեղն առաջին օրերին Աննան ինձ ցույց տվեց, և ես գնում էի, երբ մենակ էի լինում, իսկ ավելի ճիշտ՝ հոգնած չէի լինում, որովհետև միշտ էի մենակ, բայց միշտ այնտեղ չէի:
Ջուր, բադեր, թեթև քամի, հանգստություն… Մի քանի էջ կարդացի ու նորից մրսեցի: Վեր կացա, որ ավելի հարմար տեղ գտնեմ: Կենտրոնական կայարանի միջով անցնելիս մտքիս մեջ “Գրքանմանի” հերթական, բայց երևակայական գլուխ էր ստեղծվում: Դա մի տեսակ տխուր թվաց. ասես մենակությունս սփոփելու վերջին… չէ, ի՞նչ վերջին… միա’կ հնարավորությունը լիներ: Ու աչքերս լցվեցին:
Իսկ Կենտրոնական կայարանի դիմաց բազմություն էր հավաքված: Այնտեղ մարդիկ միշտ շատ են, բայց սովորաբար շտապում են. չեն ուզում ավտոբուս, տրամվայ կամ գնացք բաց թողնել: Բայց այս անգամ մարդիկ մի տեղում կուտակված էին: Երբ մոտեցա, նկատեցի, որ քրիստոնյաներ են, Ավետարան են քարոզում: Ինձ մի թերթիկ տվեցին, որի պարունակությունն առանց կարդալու էլ ինձ քաջ ծանոթ էր: Իսկ մի տղա բարձրաձայն ու սպառնալից տոնով Աստվածաշունչ էր կարդում: Եվ ես չկարողացա արցունքներս զսպել՝ սգալով սեփական միայնությունս: Կողքս կանգնած քրիստոնյաները երևի մտածեցին, որ ապաշխարողի արցունքներ են: Իսկ ես կարծեցի, թե դա առիթ է նրանց հետ ծանոթանալու, շփվելու, այլևս միայնակ չզգալու համար: Մի պահ նույնիսկ մտքովս անցավ՝ դեպի Ռոտերդամ ճամփորդությունս հետաձգել:
Աչքերս սրբեցի ու գլուխս բարձրացրի: Նայեցի բորբոքված կարդացող տղային, հետո՝ թղթեր բաժանող աղջկան, վերջում՝ նրանց թիմի մնացած անդամներին հատ առ հատ, մեկ առ մեկ: Կոնտակտ չկար. նրանք այնտեղ չէին, նրանք չէին տեսնում ինձ: Խոսվում էր օդի մեջ, թերթիկներն օդին էին հանձնում: Ու՞մ էր պետք նրանց աշխատանքը, երբ մի քրիստոնյա իրենց աչքի առաջ իրենց է փնտրում, բայց նրանք տեղում չեն: Ու՞մ են պետք այն նորածին քրիստոնյաները, որոնք այս թերթիկները կարդալով հավատքի եկան, բայց հինգ րոպե անց ներկա կգտնվեն կրիշնայականների հավաքին:
Ներկայացումը վերջացավ: Փողոցն անցա, հենվեցի մետաղյա բազրիքին ու սկսեցի գրել այս պատմությունը… Եվ ես միայնությունից ժպտում էի տրամվայում կողքս նստած կնոջը, հեծանիվ քշող աղջկան, այս փոքրիկին, որի տիկնիկն իմ կողքն է նստել: Ու ստանում եմ պատասխան ջերմ կրակները. գուցե օրվա համար հերիքի: Լուցկի ծախող աղջկան հիշեցի:
Շարունակելի...

____________________________
Բյուրակն Իշխանյանը ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել  է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Ներկայումս բնակվում է Դանիայի մայրաքաղաքում։ Մասնագիտական գործունեությունից բացի նաև գրում է պատմվածքներ, զբաղվում բլոգերությամբ և կատարում թարգմանություններ։

Դպրոցն ավարտելիս Նիդերլանդներում պայուսակները կախում են օդում

• 25 июн, 2017 в 17:54

Նիդերլանդների  տարբեր բնակավայրերում հունիսյան այս օրերին նման տեսարանների կարելի  է  հանդիպել: Նրանք, ովքեր  հաջողությամբ քննություններ են հանձնում և ավարտում են  դպրոցը  ճանապարհ է հարթվում հետագա ուսումնառության համար...





























Նիդերլանդներում այսպիսի ավանդույթ է ստեղծվել: Երբ հաջող քննություններից հետո ավարտում են դպրոցը, տան պատուհանից 2 բան են կախում' ազգային դրոշը և այն պայուսակը, որով դպրոցն են ավարտել:

(Առավել շատ լուսանկարներ դիտելու համար այցելեք մեր  ֆեյսբուքյան էջ)

Բյուրակն Իշխանյանի նիդերլանդական հուշերը-7/ Տրանսսեքսուալներ

• 22 июн, 2017 в 11:18

-7-
Տրանսսեքսուալներ

Սկիզբն այստեղ՝   1/ 2/ 3/ 4/ 5/ 6

Ինեկեն գործս հեշտացնելու համար ծրագիր էր տվել, որի շնորհիվ ես հստակ գիտեի, թե որ ժամին որտեղ պետք է լինեմ: Ամենալավն ուրբաթ օրվա ծրագիրն էր թվում. առավոտյան՝ գրադարան, ցերեկը՝ տրանսսեքսուալներ: Բնականաբար, ես ամբողջ առավոտն ինտերնետում էի անցկացնելու ու հազիվ թե գիտական կայքեր մտնեի: Իսկ երկրորդ հատվածը շատ հետաքրքիր էր. կյանքում տրանսսեքսուալներ չէի տեսել:

Գրադարանում մի լավ չատ անելուց հետո (թեև գիտական կայքեր, այնուամենայնիվ, մտել էի) բարձրացա բաժանմունք, որ իմանամ, թե որտեղ է տրանսսեքսուալների ընդունելությունը: Սենյակում միայն բժիշկն Կունենն էր:
- Գնա առաջին հարկ: Բեայի սենյակը գիտե՞ս: Դրա կողքը Յոս անունով մի մարդ է նստում: Նա ամեն ինչ գիտի տրանսսեքսուալների մասին:
Յոսին հեշտությամբ գտա: Նա զարմացավ, երբ իմացավ, որ պետք է մասնակցեմ տրանսսեքսուալների ընդունելությանը, որովհետև բժշկին ուղեկցող ուսանող արդեն կար, իսկ երկրորդը շատ էր:
- Ո՞ր երկրից ես,- հարցրեց:
- Հայաստանից:
- Իմ տրանսսեքսուալ հիվանդների մեջ հայեր էլ կան… Լա՛վ, սպասիր, մի բան կմտածենք. Հայաստանում տրանսսեքսուալներ դժվար տեսնես:
Որոշվեց, որ մինչև ժամը երեքը ես եմ ներկա գտնվելու, հետո՝ հոլանդացի ուսանողուհին:

Մտա ընդունելության սենյակ: Էլենը (երիտասարդ բժշկուհի, որի ազգանունը չեմ հիշում) ներսում էր:
- Գիտե՞ս՝ այստեղ ինչ է լինելու:
- Մոտավորապես:
- Գալու են մարդիկ, որոնք ժամանակին վիրահատվել, սեռը փոխել են, բայց դեռ որոշ չափով կնոջ կամ տղամարդու տեսք ունեն: Վերանայում եմ նշանակված հորմոնները, պարզում, թե ինչպես են իրենց զգում, եթե պետք է, ճնշումը չափում, կշռում, ստուգում օստեոպորոզ սկսվել է, թե չէ:

Ներս մտավ առաջին հիվանդը: Միանգամից հասկացա, որ նախկին և ներկա սեռերը որոշելու համար պետք է հագուստին նայել. դիմագծերը ոչինչ չեն ասում: Մի խոսքով, եկողը կին էր, բայց մի ժամանակ տղամարդ է եղել: Ու կարծես ուզում էր գոռալ, բոլորի երեսին շպրտել, որ ինքը կին է: Մատներին՝ լիքը մատանիներ, պարանոցին՝ մի քանի տիպի վզնոց, դիմահարդարանքը չէր խնայել, բարձրակրունկներ էր հագել, իսկ հնաոճ շրջազգեստի մասին էլ չեմ խոսում: Դեմքը տղամարդու չէր, ոչ էլ կնոջ:
- Ի՞նչ գանգատներ ունեք,- հարցրեց Էլենը:
- Ոչ մի, եթե չհաշվենք քրոնիկական հոգնածության համախտանիշը, որով արդեն մի քանի տարի է՝ տառապում եմ:

Հաջորդը տղամարդու շորերով էր, հետևաբար նախկինում կին է եղել: Ավելի ճիշտ, ոնց որ դեռ չէր վիրահատվել, այլ միայն դեղեր էր ստանում, որովհետև որովայնի ցավերից էր գանգատվում, իսկ բժիշկը դա մեկնաբանեց որպես մենստրուացիայի նշան. հիվանդը վերջերս ավարտել էր հակամենստրուացիոն դեղերի կուրսը:

Երրորդն առաջինին շատ նման էր, միայն թե դեռ չէր վիրահատվել, հորմոններ չէր ստացել: Տղամարդու դեմք ուներ, իսկ գլխինը կեղծամ էր, երկար մազեր չուներ:

Ու դու չես հասկանում. քեզ ծաղրու՞մ են այս մարդիկ՝ ցույց տալով, թե մի սեռի են պատկանում, մինչդեռ այդպես չէ: Հոգեբուժարանու՞մ ես գտնվում, թե՞ կրկեսում: Ընթերցող, դու կասես, որ նրանց ընտրությունն է: Համաձայն եմ քեզ հետ: Ես էլ էի այդպես մտածում մինչև տեսնելս: Բայց լրիվ ուրիշ է, երբ կնոջ հագուստով տղամարդը ձեռքդ սեղմում է ու ներկայանում.
- Էսթեր:
Դու քեզ խաբված ու ծաղրված ես զգում:

Այդպես էր այն ժամանակ, երբ տրանսսեքսուալների մասին տպավորություններս թարմ էին, իսկ ես գաղափար չունեի, թե ինչ է նշանակում տրանսսեքսուալություն: Թվում էր՝ հեշտ է հասկանալ. մեկը, որ իրեն հակառակ սեռի ներկայացուցիչ է զգում ու որոշում է վիրահատվել: Իսկ ես չէի փորձել խորանալ, պարզել, թե իրականում ինչ է այն: Եվ եթե վերջերս չանցնեինք սեքսոլոգիա առարկան ու չքննարկեինք «տրանսսեքսուալություն» կոչվածը, կշարունակեի մնալ իմ կարծիքին, կմտածեի՝ այն ժամանակ ինձ ձեռ էին առնում:

Չեմ մանրանա, բոլորի մասին չեմ պատմի: Կուզեի ևս երկուսին առանձնացնել և ավարտել:
Մեկը եկավ, որ արտաքինից ոչ մի կերպ չէիր կարող ասել, թե ինչ սեռի է. հագուստը սովորական էր, մազերը՝ երկար: Երբ Էլենը նրա մաշկի տակ էստրոգեն ներարկեց, հասկացա, որ նախկինում տղամարդ է եղել: Նրա նկատմամբ հարգանքով լցվեցի. իր կին լինելը չէր շպրտում մյուսների երեսին:

Տրանսսեքսուալությունը սեռական ինքնագիտակցության խանգարում է: Այսինքն՝ չնայած գենետիկական ու արտաքինից երևացող սեռին, նրանք իրենց զգում են հակառակ սեռի ներկայացուցիչ: Եվ դա այդքան պարզունակ չէ: Լուրջ խնդիր է, որը բնածին է լինում: Մեր սեքսոլոգիայի դասախոսը կասեր. «Պատկերացրեք՝ տղամարդու մարմնում կնոջ ուղեղ է»: Մարդիկ շատ են տանջվում դրանից, փորձում քողարկել արտաքին սեռական հատկանիշները: Իսկ եթե նույնիսկ վիրահատվում են, հինգ տոկոսի մոտ ավարտվում է ինքնասպանությամբ: Ավելին՝ հասարակության մեջ նրանք մերժված են: Հաճախ վիրահատվելուց հետո փոխում են անունն ու անձնագիրը, բնակավայրը:

Հետո մեկը ներս մտավ, որն իսկական տղամարդ էր: Նրան տեսնելիս վայրկյան անգամ չէիր տատանվի, չէիր կասկածի, որ նախկինում կին է եղել: Մասնագիտությամբ բժիշկ էր:
Շարունակելի...

____________________________
Բյուրակն Իշխանյանը ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել  է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Ներկայումս բնակվում է Դանիայի մայրաքաղաքում։ Մասնագիտական գործունեությունից բացի նաև գրում է պատմվածքներ, զբաղվում բլոգերությամբ և կատարում թարգմանություններ։

Na de exclusieve voorpremière van de The Promise

1. Op 14 juni 2017 organiseerden Janna Khatschatrian, Stichting Menua en Aram Yilan de voorpremière van de Amerikaanse historische drama, The Promise. Deze film gaat over de Armeense Genocide van 1915 en is geregisseerd door Terry George.


2. Dit was een bijzondere avond omdat de geinteresseerden in de gelegenheid werden gesteld om de film, vòòr de Nederlandse première van 15 juni, te bekijken. De film werd ook bijgewoond door prominente gasten. De organisatoren waren vereerd om Sin…an Can (journalist, programmamaker), Ara Halici (acteur), Umit Ugur Ungor (geschiedkundige), Anthonie Holslag (schrijver, docent), Anne Turan (Aramese Federatie), Dirk Roodzant (docent) en Hayr Surp Aren Shaheenian (Armeens Apostolische Kerk) te mogen ontvangen.


3. Het doel van de organisatoren was om de tragische historische gebeurtenissen van 1915 onder de aandacht te brengen. De film bracht dan ook zeer emotionele gevoelens teweeg; iedereen was ontroerd.


4. Na afloop werden de filmbezoekers uitgenodigd om de film na te bespreken onder genot van een hapje en een drankje in het Grolsch Cine Café. Tevens werden de gasten in de gelegenheid gesteld om hun bevindingen te delen door middel van korte interviews.


5. Achtergrond informatie over de film:
   The Promise is geheel onafhankelijk gefinancierd door wijlen Kirk Kerkorian. Hij stichtte Survival Pictures met als doel om bewustzijn te creëren over de Armeense Genocide. Hij wilde een episch liefdesverhaal gelijk aan Lawrence of Arabia, Doctor Zhivago, en Casablanca.


6. Synopsis:
   Tijdens de laatste dagen van het Ottomaanse Rijk ontwikkelt zich een driehoeksverhouding tussen de briljante medicijnenstudent Michael, de mooie Ana en haar vriend; de Amerikaanse journalist Chris. In hun vlucht voor onrust en gevaar tussen de volkeren in hun land is liefde de enige houvast en vinden ze steun bij elkaar.
   
                         .
   

   Na de exclusieve voorpremière van de The Promise, was Niderlandakan Oragir aanwezig om de eerste reacties van de kijkers op te nemen. Onder andere journalist Sinan Can, de genocide-onderzoeker Anthonie Holslag en geestelijke Hayr Surp Aren Shahinyan, vertellen hun mening over de film en de relevantie voor de Armeense gemeenschap.

   The Promise is een dramafilm die zich afspeelt in het Ottomaanse rijk tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het gaat over de driehoeksverhouding tussen de Amerikaanse jounalist Chris Myer, de geneeskunde student Micheal Poghosyan en artieste Ana Khesarian. Terwijl de twee mannen liefdesrivalen worden, besluit de Ottomaanse overheid om zich in de oorlog bij Duitse Keizerrijk aan te sluiten. Als een gevolg worden de Armeniërs in het land op grote schaal gearresteerd en vermoord.

Բյուրակն Իշխանյանի նիդերլանդական հուշերը-6/ Մի քիչ խոսենք պրակտիկայից

• 18 июн, 2017 в 17:15

Մի քիչ խոսենք պրակտիկայից
-6-Սկիզբն այստեղ՝ 1/ 2/ 3/ 4/ 5

Ազատ և անհոգ օրերը վերջացան, ու Յոլանդան առավոտյան ժամը ութին ինձ ժամադրեց, որ գնանք հիվանդանոց: Վիկասն էլ էր եկել, բայց ոչ թե պրակտիկան սկսելու, այլ բժշկական հետազոտություններ անցնելու: Ես դրանց կարիքը չունեի. Երևանում ամեն ինչ արել-վերջացրել էի:

Սկզբում պոլիկլինիկա գնացինք, որ մեր բեջերը ստանանք: Մեզ լուսանկարեցին, իսկ քիչ անց մի քարտ տվեցին, որի վրա անվանս առաջին տառը, ազգանունս, կարգավիճակս ու նկարս էին տպված (ոչ թե փակցված): Մինչև հիմա աչքիս առաջ է այդ գորշ նկարը, որտեղ ես քնկոտ եմ ու նայում եմ անհայտ ուղղությամբ, իսկ հագիս մոխրագույն ժակետս է, որն ինձ ուղեկցում է բոլոր ճամփորդությունների ընթացքում:

Պոլիկլինիկան նման չէր այն կառույցին, որը ես պատկերացնում եմ այդ բառն արտասանելիս. գորշ միջանցքներ, նախկինում սպիտակ եղած խալաթներով գեր բժշկանմաններ, որոնք ամբողջ օրը սուրճ են խմում ու բամբասում, իսկ երբ որևէ մեկը գալիս է, զարմանում են ու ասում. «Գանգատներ չունես, չէ՞»: Եվ երբ պարզում են, որ, այնուամենայնիվ, հիվանդ ես, և քեզ «բժշկի թուղթ» կոչվածն է պետք, մի կողմ են քաշում ու, ասես ամաչելով (չնայած դա նրանցից շատ հեռու է) շշնջում. «Գումարային հարցեր կլինեն»: Իսկ երբ լուրջ տոնով պնդում ես, թե ժամանակավոր անաշխատունակության թերթրիկն անվճար է տրվում, խառնվում են իրար, սկսում համոզել, որ հիվանդ չես… Լավ, սա լրիվ ուրիշ պատմություն է, ու թող դրա մասին Հայաստան եկած օտարերկրացին պատմի, իսկ ես վերադառնամ Ամստերդամ…

Այստեղ պոլիկլինիկան լուսավոր է, գունազարդ: Այցելուներն այնքան շատ են, որ բժիշկները չեն հասցնում ճաշել: Չնայած դրան, բոլոր հիվանդներին անհատական պրոֆեսիոնալ մոտեցում են ցուցաբերում: Իսկ խալաթների մաքրության մասին չեմ ասում… Նրանք ամեն օր փոխում են:
Իսկ բեջը նաև քարտ էր: Մի հատուկ սարք կար, որի կոնկրետ տեղամասի վրա պահելու և կոճակը սեղմելու դեպքում կախիչով խալաթ էր հայտնվում: Ամեն օր պարտադիր պետք էր գալ, նորը վերցնել, իսկ հինը գցել կեղտոտ սպիտակեղենի համար նախատեսված սարքի մեջ, որը յուրահատուկ ձայն էր հանում, կանաչ լույս էր վառում ամեն անգամ խալաթ ընդունելիս: Իսկ եթե հանկարծ մի օր համարձակվեիր նորից նախորդ օրվանը հագնել, կտուգանվեիր:
Բացի դրանից, կրեդիտ քարտով կարելի էր գումար փոխանցել քարտի վրա, որով վճարելիս ճաշարանում զեղչեր էին գործում: Այն նաև բացում էր հիվանդանոցի ամենատարբեր դռներ, որոնք փակ էին սովորական մահկանացուների առաջ:

Կախարդական բեջը վերցնելուց հետո խալաթս ստացա, և Յոլանդան ինձ տարավ ղեկավարիս ներկայացնելու: Սակայն նա չկար: Քունս տանում էր: Սպասեցինք: Էլի չկար: Յոլանդան Վիկասին տարավ հետազոտությունների, իսկ ես որոշեցի գրադարանում սպասել:

Մոտ կես ժամ անց Յոլանդան եկավ: Ղեկավարն էլ էր արդեն ժամանել: Ծանոթացանք: Շատ բարեհամբույր կին էր երևում: Հետո իմացա, որ այնտեղ բոլորն են այդպիսին կամ գոնե շատ հաջող ձևացնում են: Մեզ բացատրեց, թե ինչպես պետք է գտնենք էնդոկրինոլոգիայի (մաքուր հայերենով՝ ներզատաբանության) բաժանմունքը և պրակտիկայի անմիջական ղեկավարիս: Պարզվեց՝ մի ամբողջ ամիս պոլիկլինիկայում եմ լինելու: Եթե դասընկերներիս ասեմ, որ պրակտիկաս ոչ թե հիվանդանոցում, այլ պոլիկլինիկայում է անցել, կծիծաղեն. նրանք էլ են այդ բառի տակ մոտավորապես նույն բանը պատկերացնում, ինչ ես: Ավելին, այս տարի որոշ կուրսերի ուսանողներ պետք է հենց պոլիկլինիկաներում պրակտիկա անցնեին: Պետք էր տեսնել, թե ինչ իրարանցում էր սկսվել, որպեսզի կարողանան հիվանդանոցներում տեղավորվել: Էլ չգիտեմ, թե հետո ինչ եղավ, բայց պետք է որ չհաջողվեր. նման հարցերը շատ խիստ էին: Ու չնայած դրան, կարող եմ ասել, որ ես շա՜տ բախտավոր էի, նույնիսկ ավելի, քան մնացած արտասահմանցի ուսանողները, որոնք հիվանդանոցում էին պրակտիկայի:

Ինձ ներկայացրին պրոֆ. Պաուլ Լիպսին: Հենց նա էր ինձ մի շաբաթ առաջ նամակ գրել ու հարցրել, թե կոնկրետ ինչն է ինձ հետաքրքրում: Հետո քարտուղարուհին՝ Ինեկեն, ինձ տարավ բժիշկ Կունենի մոտ, որն այդ պահին հիվանդներ էր ընդունում: Առաջին հայացքից նա ինձ դուր չեկավ, բայց հետո բաժանմունքում ամենաշատը նրան սիրեցի:
Ճաշի ժամանակ էլ էի բժիշկ Կունենի հետ: Ահագին զրուցեցինք դեսից-դենից, Հայաստանից, Հոլանդիայից:
Հիմա, երբ հետ եմ նայում, հասկանում եմ, որ սա այն քիչ «գործից դուրս» խոսակցություններից էր, որ ունեցա այնտեղի բժիշկների հետ այդ ամբողջ ամսվա ընթացքում: Ու ընդհանրապես, միակ օրն էր, երբ ճաշին մենակ չէի:
- Զանգը լսեցի՞ր,- հանկարծ հարցրեց:
- Չգիտեմ… Այստեղ զանգերը շատ են: Չեմ կողմնորոշվում, թե որը որտեղից է:
- Մի ականջս խուլ է. բարձր տոները չեմ լսում:

Ընդհանրապես, ես այնտեղ ամեն օր երեք-չորս այնպիսի հիվանդների էի տեսնում, ինչպիսիներին մեր հայ բժիշկներն իրենց ամբողջ կյանքում են երեք-չորս անգամ տեսնում: Զարմանքով հարցնում էի, թե արդյոք իրենց երկրում տարածված են դրանք: Պարզվում էր՝ ոչ: Ուղղակի Նիդեռլանդների տարբեր ծայրերից գալիս-հասնում էինայնտեղ, որովհետև մասնագիտացված կենտրոն էր:

Երբ հիվանդները ներս էին մտնում, պետք էր ոտքի կանգնել, ձեռք սեղմել և անուն-ազգանուն ասել: Սակայն այդ կարճ ակնթարթի ընթացքում հազիվ անունս էի հասցնում արտասանել, իսկ նրանք՝ երկուսն էլ: Ի՞նչ մեղք ունեմ, որ իմ անվան մեջ հոլանդական մեկ անուն և մեկ ազգանուն է տեղավորվում: Եվ ամենատխուրն այն է, որ այդ արարողությունն ընդամենը կեղծ քաղաքավարություն էր. վստահ եմ, որ ոչ ոք իմ անունը չէր լսում ու չէր հիշում: Գիտեմ, որ մինչև վերջին օրն էլ նույնիսկ բաժանմունքի բժիշկներից ոչ մեկն անունս չգիտեր: Ընդհանրապես, դա նրանց պետք էլ չէր, որովհետև բացի ճնշում չափելուց ու կշռելուց ուրիշ ոչինչ չէի անում, եթե չհաշվենք բժիշկ Էյկհոֆին, որը թույլ էր տալիս սիրտ լսել, վահանագեղձ շոշափել, անալիզների ուղարկել, անգամ դեղատոմս դուրս գրել: Եվ ես մի ամիս հետո մեկնելու էի: Աստված գիտի՝ նրանց նորից հանդիպելու՞ էի, թե՞ ոչ:

Նրանց (կեղծ) քաղաքավարությունն արդեն ազդում էր ներվերիս վրա, բայց դրանից օգուտ էլ էի քաղում: Իմ ներկայությամբ աշխատում էին միշտ անգլերեն խոսել. հոլանդերենն անքաղաքավարություն էր համարվում, որովհետև չէի հասկանում:

Հիվանդները, ինչ տարիքի էլ լինեին, հազվադեպ էին մենակ գալիս, եթե չհաշվենք մի հատուկ խմբի, որի մասին մյուս գլխում կխոսեմ: Ավելի հաճախ ներկայանում էին ամուսնու կամ կնոջ հետ, երբեմն՝ մոր, զավակների, այլոց հետ:
Մի անգամ մեկը եկավ անվասայլակին նստածի հետ: Որքան մեծ եղավ զարմանքս, երբ իմացա, որ հաշմանդամություն ունեցողն է «ուղեկցում» հիվանդին: Չեմ հասկանում. մենակ չգալը նույնպե՞ս քաղաքավարություն էր, թե՞ իրոք այդքան շատ էին սիրում միմյանց:

Բայց մի անգամ մի դեպք պարզապես ցնցեց ինձ։ Ներս մտան մայրը, հայրը և նրանց 20-ամյա որդին: Վերջինս հազիվ էր քայլում, շարժվում էր հատուկ սարքի օգնությամբ: Ինչպես հետո հասկացա, խոսել էլ չէր կարողանում:

Բժիշկը զննում էր, հարցեր էր տալիս, որոնց, բնականաբար, ծնողներն էին պատասխանում: Միայն մի քանի անգամ տղային դիմելուց հետո ստանում էին «այո» կամ «ոչ» պատասխանները:
- Նա խոսել չի կարողանում,- ականջիս ասաց հայրը,- դրա համար շատ դժվար է հասկանալ, թե ինչ է զգում:
Քիչ անց տղային կանգնացրեցին: Մայրը պինդ բռնել էր նրան, որ չընկնի:
- Նա չի կարող ինքնուրույն կանգնել,- շարունակեց հայրը,-միշտ որևէ մեկի օգնությունն է պետք:
Ես չեմ կարող նկարագրել, թե որքան սեր, հոգատարություն և ամրություն տեսա այդ ընտանիքում: Չգիտեմ՝ ինչ կտեսնեի, եթե երեխան առողջ լիներ։ Իսկ ի՞նչ է լինում, երբ նման երեխաներ Հայաստանում են ծնվում: Ամուսնալուծություն, մեղադրանքներ, հայհոյանքներ հարսի հասցեին, թե՝ «մեր գեները մաքուր են, էս ի՞նչ կեղտոտ գեներ ես բերել»:
Շարունակելի...

____________________________

Բյուրակն Իշխանյանը ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել  է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Ներկայումս բնակվում է Դանիայի մայրաքաղաքում։ Մասնագիտական գործունեությունից բացի նաև գրում է պատմվածքներ, զբաղվում բլոգերությամբ և կատարում թարգմանություններ։

Աբովյան մշակութային միությունը 33 տարեկան է

    

    

• 16 июн, 2017 в 20: 09

     Այս տարի բոլորում է հոլանդահայ Աբովյան մշակութային միության ստեղծման 33 տարին: Այս կառույցը Նիդերլանդներում առանցքային ու առաջնակարգ դեր է ստանձնել և այն եզակի մշակութային կենտրոններից է, որ ունի հստակ օրակարգային ծրագիր:
    
    
    
     Հոլանդահայ Աբովյան մշակութային միության 33-րդ տարեդարձին հաճելի անակնկալ էին պատրաստել կենտրոնի երգի և պարի մանկական խմբերը: Միության ստեղծման 33-ամյակի պատվին նրանք ելույթ ունեցան Հաագայի Laaktheater համերգասրահում, որտեղ այլ հյուրերի թվում ներկա էր և ելույթ ունեցավ Նիդերլանդներում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ձյունիկ Աղաջանյանը, ով հատկապես կարևորեց Հոլանդահայ կազմակերպությունների ֆեդերացիայի նախագահ, Աբովյան միության հիմնադիրներից Մաթո Հախվերդյանի, միության քարտուղար, FAON-ի «Ապրիլ 24 հանձնախմբի» (24 april Comité van FAON) անդամ Ինգե Դրոստի ակնառու աշխատանքը:
    
     Հոլանդահայ Աբովյան մշակութային միության անցած տարիները հայապահպանության գործի նվիրումի ժամանակահատված էր` օտար ափերում հայ մշակույթի, հայոց լեզվի և հայկական ավանդույթների պահպանման մշտավառ փարոսը: Միությունը Հաագայում հանդիսացել է հանդիպման վայր ոչ միայն հայերի համար, այլ նաև հայ ժողովրդի օտարազգի բարեկամների` դարձել է կամուրջ հայության և հոլանդական հասարակայնության միջև: Բացի երեխաների և մեծահասակների համար հայոց լեզվի, երգի ու պարի դասերից, Աբովյան միությունը կազմակերպում է թեմատիկ օրեր և դասախոսություններ` մշակութային և հասարակական թեմաներով, նշում է հայոց ավանդական տոները և կարևոր հոբելյանները: Աբովյան միությունը դարձել է հայոց պատմության և մշակույթի մասին վավերագրության և տեղեկատվության կենտրոն: Իր հիմնադրման օրվանից միությունն ակտիվորեն ծավալել է հասարակական-քաղաքական տարբեր մակարդակների գործունեություն, ինչպես օրինակ Մեծ Եղեռնի ոգեկոչում, Սպիտակի ավերիչ երկրաշարժի տուժածների օգնության կազմակերպում, հայ ապաստանյալներին աջակցության ցուցաբերում և այլն:
     Աբովյան միությունը Հոլանդահայ կազմակերպությունների ֆեդերացիայի (FAON) անդամ է: Ֆեդերացիան հիմնադրվել է 2004 թվականին` տարբեր շրջաններում աշխատող մի քանի հոլանդահայ անկախ հասարակական-մշակութային կազմակերպությունների կողմից: Աբովյան միությունն իր ավանդն ունի Նիդերլանդներում Հայոց Ցեղասպանության ճանաչման և ոգեկոչման գործում, սերտորեն կապված է և համագործակցում է «Ապրիլ 24 հանձնախմբի» աշխատանքային գործունեությանը:
     Այս հանձնախումբը կազմվել է անցած դարի ութսունական թվականներին, իսկ 2004 թվականից հանդիսանում է Հոլանդահայ ֆեդերացիայի հանձնախմբերից մեկը: «Ապրիլ 24 հանձնախումբը» ամեն տարի ապրիլին կազմակերպում է Մեծ Եղեռնի զոհերի ոգեկոչման միջոցառումներ, այդ թվում համերգներ ու ցուցահանդեսներ:
     Աբովյան մշակութային միությունը կարևորում է Նիդերլանդների տարբեր վայրերում և շրջաններում գործող հայկական կազմակերպությունների աշխատանքը և նրանց հետ համագործակցությունը:
     «Տարիների ընթացքում տարբեր միությունների և հաստատությունների, ինչպես նաև անհատների հետ հաստատված կապերը խիստ կարևոր են մեզ համար, -ասում է միության նախագահ Մաթո Հախվերդյանը: Մենք համոզված ենք, որ համագործակցությունը հայկական կազմակերպությունների հետ հաճելի, կարևոր և նույնիսկ անհրաժեշտ է»:
    
     Անցած 33 տարիների ընթացքում Աբովյան մշակութային միությունը իր հարկի ներքո բազմաթիվ նշանավոր հոլանդացի և հայ քաղաքական գործիչներ, գրողներ, լրագրողներ և արվեստագետներ է հյուրընկալել, նրանցից են` Դիկ Դոլմանը, Յետտա Կլայնսման, Լեյն վան Դեյկը, Անդրե Ռաուվուտը, Էստմե Վիգմանը, Աննիկեն Ռամբերգ Կրունտեսը, Հրանտ Դինքը, Կամո Ուդումյանը, Յոս Վայտենբերգը, Թեո վան Լինտը, Ռուբեն Մաթևոսյանը, Վլադիմիր Աբաջյանը, Կարո Փայլանը, Լևոն Արոնյանը և էլի շատերը:
     Աբովյան միության գեղարվեստական խմբերը (երգ, պար) բազմաթիվ անգամ Հաագայում և Հոլանդիայի այլ քաղաքներում կազմակերպված փառատոններին ըստ արժանվույն են ներկայացերել հայկական արվեստն ու մշակույթը:

Լուսանկար(ներ)

Հայաստանում իրագործվելու է «Խոստումնալից երիտասարդություն» միջազգային ծրագիրը

Օրերս Հայաստանում տեղի ունեցավ «Խոստումնալից երիտասարդություն» անվանումը կրող միջազգային միջմշակութային փոխանակման ծրագրի նախապատրաստական փուլը, որի առիթով Հայաստան հատուկ ժամանել էին մասնակից երկրների ներկայացուցիչները՝ Հոլանդիայից, Գերմանիայից, Ռուսաստանից, Իսպանիայից, Ավստրիայից: Հայաստանում նրանց դիմավորեցին հայաստնյան կողմի մասնակիցները։

Այցի շրջանակներում երկրների երիտասարդ ներկայացուցիչների հետ քննարկվել է առաջիկայում՝ հուլիսի ամսին կայանալիք երիտասարդական նախագծի մանրամասները: Ներկայացուցիչները եղել են նախագծի անցկացման վայրերում, հանդիպել ծրագրում ներգրավված անձանց և գործընկերներին, քննարկել անցկացվելիք միջոցառումներին վերաբերող ծրագրային դրույթներն ու կարեւոր հարցերը:

Հանդիպումներից հետո գործընկերները ծրագրի կազմակերպիչ «ԼՈՒՍԱՎՈՐ ԱՊԱԳԱ» /Bright Future/ հոլանդական երիտասարդական հասարակական կազմակերպությանն իրենց վստահությունն են հայտնել, նշելով, որ ծրագիրը չափազանց յուրահատուկ է, լեցուն զանազան անակնկալներով ու նաև առաջացնելու է բավական մեծ հետաքրքրություն հասարակության տարբեր շերտերում՝ թե Հայաստանում, թե՛ Եվրոպայում եվ թե՛ Ռուսաստանում: Այս երիտասարդական մասշտաբային միջազգային նախագիծը հնարավորություն կտա մասնակիցներին ծանոթանալ ոչ միայն ներգրավված երկրների մշակութային ավանդություններին, ուսումնական և այլ առանձնահատկություններին, այլեւ այն նոր հարթակ կլինի տարբեր ազգություններ ունեցող երիտսարդների համար կապեր ստեղծելու և հետագա համատեղ գործունեություն ծավալելու համար:
Յոթօրյա այս նախագծի շրջանակներում կհյուրընկալվեն, ինչպես նաև ծրագրին իրենց աջակցությունը կցուցբերեն հայտնի դերասաններ Հրանտ Թոխատյանն ու Լուիզա Ներսիսյանը, Տերյան կենտրոնը, Հայ կրթական հիմնարկության տնօրինությունը,«Լունար» արծաթյա զարդեր արտադրող հայկական ընկերությունը, «Anna Designer»-ը,
«ZH NINEL» ձեռագործ աքսեսուարներ և զարդեր արտադրող կազմակերպությունը, Ծիրանէ հայկական արտադրության օճառներ և յուղեր արտադրող երիտասարդ, բայց խոստումնալից ընկերությունը,
«Դարման» հայկական թեյեր արտադրող ընկերության ներկայացուցիչները, Թալիանի իտալական բարձրակարգ ակնոցներ արտադրող ընկերությունը,«Գլաձոր» հանգստյան տունը, «Մեգերյան Գորգեր» ընկերությունը, Մեր Տուն ՀԿ,«Ֆեդեքս» ընկերությունը,Կարապետյանի պարի դպրոցը,«Յուքոմ» ընկերությունը, և ուրիշներ։ Նախագծի շրջանակներում նախատեսվում է ակտիվ համագործակցություն Հայ-Ռուսական (Սլավոնական) հալասարանի, Գլաձոր համալսարանի, ինչպես նաև Պիֆագոր ուսումնական կենտրոնի հետ։
Ծրագրի կազմակերպիչներն առավել քան վստահ են, որ նման մեկնարկով շփումները շարունակական են լինելու նաեւ ծրագրի շրջանակներից դուրս, իսկ ձեռք բերված պրակտիկ փորձն ու գիտելիքները մասնակիցներին հնարավորություն կտան խորապես ուսումնասիրել միմյանց երկրների մշակույթը, ազգային առանձնահատկությունները, ապրելակերպը, առօրյան, խոհանոցային հմտությունները, կրթական համակարգը և այլ առանձնահատկությունները:
Նախապատրաստական աշխատանքների փուլը ետևում է մնացել, «Խոստումնալից երիտասարդություն» մշակութային փոխանակման այս ծրագիրը
կանցկացվի Հայաստանում՝ հուլիսի 4-ից 10–ը:
Միջոցառման մանրամասներին «Նիդերլանդական օրագիրն» անրադառնալու է:

Բյուրակն Իշխանյանի նիդերլանդական հուշերը-5/ Ծովը

• 15 июн, 2017 в 22:02

Ծովը
-5-
Սկիզբն այստեղ՝   1/ 2/ 3/ 4
Ծովը լավ բան է: Ինչու՞ Հայաստանը չունի: Չէ՛, երևի լավ է, այլապես ծովափին կփոխարինեին շարան-շարան սրճարանները, սրա-նրա օբյեկտները կամ էլ կփորձեին ծովի մակերեսը փակել, որ ավտոճանապարհներ կառուցեն։
- Ու՞ր կհասնեմ, եթե այսպես լողալով գնամ,- հետաքրքրվեց ինդոնեզացի Անդին:
- Կխեղդվես,- ասաց Յոլանդան:
- Չէ՛, լուրջ:
- Դե սա Հյուսիսային ծովն է, որն էլ կապվում է Ատլանտյան օվկիանոսի հետ: Մյուս կողմում Ամերիկան է:
- Փաստորեն, ծովն արևմուտքում է:
Կիրակի առավոտյան քնել էի ուզում, բայց Յոլանդայի զանգն ինձ արթնացրեց: Առաջարկում էր պիկնիկից հետո ծովափ գնալ: Ես անմիջապես համաձայնեցի ու նորից քնեցի:
Ընդհանրապես, Ամստերդամում հեշտ է ուշանալ: Ես՝ քնկոտս, բացառություն չէի: Թվարկեմ պիկնիկից ուշանալուս պատճառները, դուք որոշեք, թե որոնք էին ինձնից կախված, որոնք՝ Ամստերդամից:
Նախ, տնից ուշ դուրս եկա: Հետո մի ավտոբուս բաց թողեցի, որը, չգիտես ինչու, մեր կանգառում չկանգնեց: Իսկ կիրակի օրերն ավտոբուսները կես ժամը մեկ են գալիս: Տեղն էլ չգիտեի, ստիպված էի փնտրել: Այգին գտնելուց հետո անգամ մերոնց չէի տեսնում. այն շա՜տ մեծ էր, Աննային միանալ չէր լինում, իսկ մյուսների համարները չունեի:
Այս ամենը եթե գումարենք, երկու ժամ ուշացում կստանանք, որի համար բացարձակապես չզղջացի:
Ուսանողները շրջանով նստել էին, նրանցից մեկը կիթառ էր նվագում, իսկ մյուսները երգում էին: Ես ինձ շրջանից դուրս զգացի. նույնիսկ իմ սիրելի երգերի ժամանակ ամաչում էի նրանց միանալ: Այնպես որ երբ քիչ անց Յոլանդան առաջարկեց գնալ ծովափ, ուրախությամբ համաձայնեցի: Աննան ու Վիկասը համոզում էին, որ մի քիչ էլ մնանք: Բայց քանի որ արդեն բավական ուշ էր, Յոլանդան նրանց առաջարկեց գալ այն ժամանակ, երբ ուզում են. մենք սպասել չէինք ուզում: Սիրում էի նրա այդ կտրուկությունը: Նա ասում էր, որ երբ առաջնորդ ես, ստիպված ես երբեմն ոչ այնքան հաճելի բաներ անել:
Ես, Յոլանդան, Անդին ու Ալնին ճանապարհ ընկանք:
Ծովափն ահավոր մարդաշատ էր. ամառվա ընթացքում առաջին արևն էր, և բոլորն առիթից օգտվել էին: Յոլանդան մեզ զգուշացրել էր, որ այնտեղ մերկ կրծքերով կանանց կտեսնենք: Նախորդ օրվա տեսածներիցս հետո դա ընդամենը մանկական մուլտֆիլմ էր:
Անդին ու Ալնին սկսեցին շուրջբոլորը լուսանկարել: Ես խեցիներ էի հավաքում (ընկերուհիներս սիրում են դրանցով զարդեր պատրաստել), իսկ Յոլանդան արևի տակ քնել էր: Ինդոնեզացիները լողագգեստ չունեին, հետևաբար չէին լողալու, բայց ափամերձ տարածքում ես ու Ալնին մինչև ծնկները մտանք ջրի մեջ, մի քիչ զբոսնեցինք:
Կյանքիս մեջ առաջին անգամ էի ծով տեսնում, թեև շատ եմ ճամփորդել: Եվ ուրախ էի: Համեմատում էի այն մեր խղճուկ Սևանի հետ: Գիտեմ, անհաջող տարբերակ է. Սևանն առաջին հերթին լիճ է, բայց նորը գնահատելու համար պետք է ինչ-որ բանի հետ համեմատես, իսկ ես բացի Սևանից ուրիշ ոչինչ չունեի:
Ավազը փափուկ էր, տաք: Բոբիկ քայլելը հաճելի էր, ցավոտ չէր: Ոտքի մատներով հավաքում էի ավազը ու կլանում ողջ ջերմությունը: Միայն թե ոտքիս տակը քոր էր գալիս. հոլանդացի մոծակի շնորհքն էր:
Ջուրը սառն էր: Տաք ավազից հետո հաճելի էր այդ սառնությունը: Ալնին ու Անդին մնացել էին մեր իրերը հսկելու, իսկ ես ու Յոլանդան ջուրն էինք մտել:
- Լողա՞նք:
Շատ առաջ էինք գնացել, բայց ջուրը մեր գոտկատեղից էր: Կամաց-կամաց ընկղմվեցինք ծովի մեջ ու սկսեցինք լողալ՝ սկզբում դանդաղ ու զգույշ, հետո ավելի աշխույժ: Արևից հետո ներծծվում ես ծովի սառը ջրով։ Մրսում ես, բայց հաճելի է: Հետո նորից կանգնում ես ու որսում արևի բոլոր ճառագայթները՝ հուսալով, որ կտաքանաս: Կամաց-կամաց մարմնիդ վրայի ջրի կաթիլները գոլորշանում են, և այլևս չես մրսում: Ջուրը նորից ձգում է: Որոշում ես դեպի ափ լողալ: Գլուխդ բարձր ես պահում, որ մազերդ չթրջվեն, սակայն հետևից ալիք է գալիս ու քեզ պինդ գրկում: Ջուրը բերանդ է լցվում. աղի է: Շուրթերդ մրմռում են: Դուրս ես գալիս ու պառկում արևի տակ: Ջուրը գնում է, աղն է մնում: Դա կարդում ես դիմացինիդ դեմքին. նրա թարթիչները սպիտակել են:
Արևից չէի պաշտպանվել, բայց բացարձակապես չվառվեցի. ծովափի արևն ինձ գուրգուրում էր, ոչ թե այրում:
Տուն մտա հոգնած-հանգստացած: Ցնցուղը մաքրեց մարմնիս վրայի աղը:
- Այսօր ծովա՞փ ես գնացել,- հետաքրքրվեց Շակը,- լողարանի ավազից ենթադրեցի:
Շարունակելի...

____________________________
Բյուրակն Իշխանյանը  ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել  է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Ներկայումս բնակվում է Դանիայի մայրաքաղաքում։ Մասնագիտական գործունեությունից բացի նաև գրում է պատմվածքներ, զբաղվում բլոգերությամբ և կատարում թարգմանություններ։

Բյուրակն Իշխանյանի նիդերլանդական հուշերը-4/ Նույնասեռականության և սեքսի շաբաթ օր

• 7 июн, 2017 в 13:39

Սկիզբն այստեղ՝  1/ 2/ 3/

Բյուրակն Իշխանյանը  ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել  է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Ներկայումս բնակվում է Դանիայի մայրաքաղաքում։ Մասնագիտական գործունեությունից բացի նաև գրում է պատմվածքներ, զբաղվում բլոգերությամբ և կատարում թարգմանություններ։
______________________
              -4-
Նույնասեռականության և սեքսի շաբաթ օր

Շակի ասած «գեյերի մայրաքաղաք» արտահայտության ճշմարտացիության մեջ համոզվեցի միայն այն ժամանակ, երբ ներկա գտնվեցի գեյերի շքերթին:
Ամստերդամի կենտրոնում՝ կամուրջների վրա, ջրանցքներից մեկի շուրջ լիքը մարդիկ էին հավաքվել: Մենք՝ տարբեր երկրներից եկած մոտ 30 բժիշկ-ուսանողներս, հազիվ հարմար տեղ ճարեցինք, որ գոնե կիսով չափ կարողանանք տեսնել ջրում կատարվողը: Այս առումով բոյովների բախտը բերել էր. նրանք հանգիստ տեղավորվել էին մոտակա շենքի առաջին հարկի պատուհանագոգերին ու երևի ամբողջությամբ տեսնում էին շքերթը: Իսկ ես հազիվ մի ծակ գտա, խցկվեցի և կարողացա ոտքերիս թաթերի վրա կանգնած մի կերպ մի բան տեսնել:
Ջրանցքներով հերթով նավեր էին անցնում, որոնց վրա բազմաթիվ տղամարդիկ ու կանայք ու այլ սեռի ներկայացուցիչներ էին գտնվում: Մի մասը կիսամերկ էր, մյուսները՝ կարնավալային հագուստներով, զանազան համազգեստներով, զիզի-բիզի զարդարանքներով: Երաժշտությունն այնքան բարձր էր, որ իրար հետ գոռալով էինք խոսում: Նավերի վրա բոլորը պարում էին, ուրախանում: Բոլորը gay էին: Հանդիսատեսն էլ պասիվ չէր. բարձրահասակ հոլանդացիները չէին զլանում, միանում էին պարին, շարժում իրենց հոլանդական տուտուզները:
Սկզբում հետաքրքիր էր, հետո՝ զվարճալի, հետո՝ ձանձրալի, վերջում՝ զայրացնող. շքերթի պատճառով քաղաքում խցանում էր գոյացել: Չէ՛, ձեզ հայտնի երևանյան իրար գլխի լցված, հնարավոր բոլոր ուղղություններին նայող մեքենաները չէին, որ խանգարում էին: Ամստերդամում մարդկանց խցանում էր գոյացել. փողոցներով քայլելու համար հերթ պետք է կանգնեիր:
Երբ ձանձրացա, հանգիստ թողեցի ու հեռացա. այստեղ ազատ ես, ոչ ոք քեզ համար չի անհանգստանում: Դա մի կողմից լավ է. կարող ես ուզածդ անել, և ոչ ոք հանդիմանական տոնով քեզ չի ասի. «Ու՞ր էիր»: Մյուս կողմից էլ տխուր է, որ չկա մեկը, որ գիտես` քեզ համար պատասխանատվություն է զգում:
Ինչևէ, մի քիչ զբոսնեցի ու վերադարձա: Այդ ժամանակ աղջիկներից մեկն ինձ հարցրեց.
- Հայաստանում գեյեր կա՞ն:
- Հա՛, կան, բայց աշխատում են թաքցնել. հասարակությունը նրանց չի ընդունում:
- Քիչ առաջ հայկական նավ անցավ։
- Զարմանալի է:
- Երևի ձեզ մոտ չեն ընդունում, դրա համար էլ գալիս են այստեղ:
Ավելի ուշ Դավոն հաստատեց, որ եռագույնն է տեսել նավերից մեկի վրա:

Թեև սկզբում մոտ 30 հոգով էինք, բայց հետո այնքան իրար գտանք-կորցրինք, որ մնացինք ես, Աննան, հույն Նատաշան և Նիկոլասը: Դավոն էլ հասցրեց մեզ գտնել: Այնպես որ, հինգով էինք:
Աննան առաջարկեց Ռեմբրանդտի թանգարան գնալ: Մի քանի ժամ փնտրեցինք, քարտեզն անգիր արեցինք, մինչև գտանք: Բայց այդ օրն արվեստի օր չէր. թանգարանը փակ էր: Նատաշան գնաց, իսկ ես մյուսներին առաջարկեցի սեքսի թանգարան գնալ: Ի զարմանս ինձ, Աննան չմերժեց. երևի Ամստերդամի մարդաշատ փողոցներում նամուսը թռցրել էին նրա գրպանից։

Երբ արդեն ներս էինք մտել, ես փորձում էի գտնել լուսանկարելն արգելող նշանը: Չկար: Հետ վերադարձա ու տոմս վաճառողին դիմեցի.
- Լուսանկարել կարելի՞ է:
- Քեզ՝ այո:
Հետո հասկացա, թե ինչ էր նշանակում նրա դեմքի տարօրինակ արտահայտությունը. ասես ցանկանար ասել. «Թե էդքան համարձակություն ունես, լուսանկարիր. քեզ ոչ ոք չի արգելում»:
Իրոք, թանգարանի պարունակությունն այնպիսին էր, որ ինձ նման «համեստ» հայ աղջիկը չէր ցանկանա որևէ մեկի ցույց տալ, ավելին՝ չէր էլ ուզենա պատմել, որ նման տեղում է եղել:
Կային խուժան տիկնիկներ, առնանդամների արձաններ, ծաղրանկարներ և այլ տարօրինակ բաներ, որ ուրիշ ոչ մի տեղ չես տեսնի: Մի սենյակ կար, որն անգամ ինձ նման «ամեն ինչ տեսած» փչացած բժշկի համար էր սարսափ: Դռան վրա գրված էր, որ թույլ նյարդերով մարդիկ չմտնեն: Ես էլ, լինելով շատ զգայուն, բայց միևնույն ժամանակ ինադ անող, առանց երկար-բարակ մտածելու մտա:
Մի ամբողջ հարկաբաժնում Նոյի թվի սև ու սպիտակ պոռնո նկարներ էին: Դրանց իմաստը չհասկացա. չէ՞ որ այսօր ինտերնետը և Ամստերդամը լիքն է ավելի որակով, գունավոր պատկերներով: Լավ, մեկ-երկու պատմական նմուշը հասկանալի է. բա չիմանա՞նք, թե ինչի շուրջ էին հավաքվում 60-70-ականների տղամարդիկ… Բայց մի ամբողջ հարկաբաժինն ահավոր էր… սրտխառնոցի աստիճան: Իսկ ես այնքան էլ բարի պտուղ դուրս չեկա. մի քանի լուսանկարներ արել եմ:

Չէ՛, դրանք էն «փչացածներից» չեն: Ավելի շուտ զվարճալի են ու հետաքրքիր: Մասնավորապես, ինձ վախեցրեց աչքով անող ու ծիծաղող հետույքը, որը մեկ-մեկ էլ թսում էր, բայց հոտ չէր գալիս (էդ մեկը չափից դուրս կլիներ), իսկ կարմիր լապտերների թաղամասի հին ու լավ ժամանակների մինի տարբերակում հավես էր զբոսնելը: Դրանք էլ հենց անմահացրի իմ լուսանկարչական սարքով:

Երբ տուն եկա, տանտիրոջս սենյակից տնքոցներ լսեցի: Հյուրասենյակում մոմեր էին վառված:
Շարունակելի...

Բյուրակն Իշխանյանի նիդերլանդական հուշերը-3/ Ցուցահանդե՞ս, վաճա՞ռք, վարձու՞յթ, տեսարժան վա՞յր… ի՞նչ

Սկիզբն այստեղ՝  1/ 2/

Բյուրակն Իշխանյանը  ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել  է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Ներկայումս բնակվում է Դանիայի մայրաքաղաքում։ Մասնագիտական գործունեությունից բացի նաև գրում է պատմվածքներ, զբաղվում բլոգերությամբ և կատարում թարգմանություններ։
_______________  
      -3-
Ցուցահանդե՞ս, վաճա՞ռք, վարձու՞յթ, տեսարժան վա՞յր… ի՞նչ


Մենք՝ Ամստերդամում մնացող նույն ծրագրով եկած ուսանողներս, ստիպված էինք սպասել, որ մնացած քաղաքներից ժամանածները պայուսակները մի տեղ թողնեին ու դուրս գային, որ միասին անցկացնեինք այսպես կոչված սոցիալական ծրագրի առաջին օրը:
Զբաղմունք էր պետք գտնել։ Մեկ էլ պորտուգալացի Բրունոն առաջարկեց կարմիր լապտերների թաղամաս գնալ։
Ժամանակին, երբ Ամստերդամի մասին լսում էի, միանգամից կարմիր լապտերների թաղամասն էի պատկերացնում, որտեղ կան մարմնավաճառներ ու սեքս շոփեր: Ու կարծեմ մեկնելուց առաջ որոշել էի անպայման գնալ այնտեղ, տեսնել այդ ամենը։ Բայց երբ արդեն Հոլանդիայում էի, լրիվ մոռացել էի դրա մասին: Հնդիկ Վիկասը, սերբ Նիկոլասը և ես անմիջապես համաձայնեցինք, բայց լեհ Աննան չեմուչում էր անում։ Դրանից առաջ էլ թույլ չէր տվել սեքսի թանգարան գնալ. երևի նամուսով աղջիկ է:
 Ի դեպ, նա շատ նման է հայ ծիտիկի, միայն թե բնականանից է շիկահեր: Թե՛ այն, որ նույնիսկ երկար զբոսանքներին կարճ կիսաշրջազգեստով էր գալիս (բայց, ի տարբերություն հայ աղջիկների, համարձակվում էր բարձրակրունկների փոխարեն սպորտային կոշիկներ հագնել), թե՛ փողոցի մեջտեղում դիմահարդարանքը «թարմացնելու» սովորությունը՝ պատճառաբանելով, որ ահավոր տեսք ունի, թե՛ «լավ» աղջկա կերպարի մեջ մնալու ձգտումը:
Մի խոսքով, մեզ հաջողվեց Աննային ոչ միայն համոզել, որ գա, այլև խնդրել, որ առաջնորդի. արդեն երկու շաբաթ էր, ինչ Ամստերդամում էր, քաղաքը մեզնից լավ գիտեր: Աննան էլ մոտավոր գիտեր տեղը, այնպես որ ստիպված եղանք երկար թափառել, մինչև տեսանք ցուցափեղկ, վերևում՝ կարմիր լամպ, հետևում՝ գեղեցիկ կազմվածքով գրեթե մերկ շիկահեր կին, որն էրոտիկ շարժումներ էր անում, մատներով «5» թիվը ցույց տալիս, որը, ինչպես հետո հասկացանք, նշանակում էր. «15 րոպեն 50 եվրո»: Երբ առաջ անցանք, նորանոր ցուցափեղկեր, կարմիր լույսեր ու կիսամերկ կանանց տեսանք: Որոշների վարագույրները փակ էին, լույսը՝ անջատված. ներսում հաճախորդ կար:Ու տարածքում հարյուրավոր (այո՛, չեմ չափազանցում. իրոք այդքան կլինեին) տուրիստներ էին շրջում, հրճվում, զարմանում, զվարճանում: Լավ էր, որ գոնե լուսանկարել չէր կարելի, թե չէ տուրիստներից յուրաքանչյուրը վերադառնալով իր երկիր, էրոտիկ ամսագիր կհիմներ:
- Սրանք բոլորը մոդելի կառուցվածք ունեն,- ասաց Նիկոլասը,- ես չաղերին եմ սիրում:Երբ մի քիչ էլ անցանք, հայտնվեցին գեր ու սևամորթ կանայք: Նրանցից մեկը՝ ամենագերը, վախեցած նայում էր անցորդներին՝ ասես վստահ լինելով, որ այդ գիշեր ոչ մի հաճախորդ չի ունենալու:
Ու ես զարմանում էի, թե ինչպես են այդ կանայք թույլ տալիս, որ իրենց այդքան ստորացնեն (գիտեք, Հայաստանում էլ մարմնավաճառներ կան, բայց նրանք տուրիստների համար տեսարժան վայր չեն):
- Ես զայրանում եմ, երբ տեսնում եմ, թե ինչպես են վարվում այդ կանանց հետ,- ասաց վաղեմի հոլանդուհի ինտերնետային մտերիմս՝ Լիկեն, երբ նրան պատմեցի, թե ինչ եմ հասցրել տեսնել Ամստերդամում:
- Բայց դա նրանց ընտրությունն է,- պատասխանեցի:
- Ո՛չ, այդպես չէ: Գուցե ոմանք իրենք են ընտրել, բայց համարձակվում եմ ասել, որ 70 տոկոսն իր կամքով չի այնտեղ: Նրանք արևելքից բերված ստրուկներ են: Բազմաթիվ լեհ, ռուս և այլ ազգերի կանանց հիանալի ապագա են խոստանում, խաբում, բերում Հոլանդիա ու ստորացնում:
Թրաֆիքինգ։
Իսկույն աչքիս առաջ եկավ գեր սևամորթուհու վախեցած դեմքը։


Շարունակելի...

Метки:

• Այցելություններ տպավորություններ,
• Հետաքրքիր է

Բյուրակն Իշխանյանի Նիդերլանդական հուշերը (2)

Սկիզբն այստեղ՝  1

Բյուրակն Իշխանյանը տարբեր երկրներում ունեցած իր տպավորություններն է գրառել իր օրագրում:«Նիդերլանդական օրագիրը»  Հեղինակի կողմից արտոնած բացառիկ իրավունքով, իր ընթերցողներին   պարբերաբար՝ ամեն երկուշաբթի և ուրբաթ ներկայացնում է Նիդերլանդներին վերաբերվող մասը: Պատմությունները կթվագրենք համարներով: Այսօր կներկայացնենք 2-րդ մասը

Բյուրակն Իշխանյանը  ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել  է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Ներկայումս բնակվում է Դանիայի մայրաքաղաքում։ Մասնագիտական գործունեությունից բացի նաև գրում է պատմվածքներ, զբաղվում բլոգերությամբ և կատարում թարգմանություններ։
_______________         

                            -2-       
Սա Ամստերդամն է, այստեղ դու տա՞նն ես


- Իմ անունը Շակ է,- ասաց տանտերս, որը եկավ օդանավակայան, ինձ դիմավորեց, մեքենայով տուն բերեց ու քիչ անց, փորձելով սովորել անունս, միջանցքում գտնվող գրատախտակին գրեց նաև իրենը:- Մաքուր հոլանդական անուն է: Գրվում է Sjaak: Իսկական անունս՝ Jacobus, բայց շատերը նախընտրում են ֆրանսիական տարբերակը՝ Ժակ (Jacques):
Ես կավելացնեմ հայկականը՝ Հակոբ, բայց բնավ չի սազում: Նա Շակ է՝ իսկական հոլանդացի, ոտքից գլուխ, ամբողջ հոգով ու սրտով:
- Ամստերդամը գեյերի մայրաքաղաքն է,- փորձելով ներկայացնել իր քաղաքը՝ շարունակեց Շակը,- բոլոր երկրների գեյերն այստեղ են ապաստան գտնում: Չնայած ես նրանց դեմ չեմ, բայց ես գեյ չեմ:
Ի դեպ, վերջին ասածը նա կարողացավ ապացուցել, երբ մի օր ուշ երեկոյան տուն մտա ու նրա սենյակից տղամարդու ու կնոջ տնքոցներ լսեցի:
- Ամստերդամ… միասեռականություն, Ռեմբրանդտ, սեքս, Վան Գոգ, մարիխուանա…- մի անգամ մտածկոտ ասաց սերբ Նիկոլասը:
Եվ նա շատ ճիշտ էր բնութագրել Ամստերդամը: Դա քաղաք է, որտեղ ամեն ինչ կա, բացարձակապես ամեն ինչ: Եվ այստեղ մարդիկ ազատ են ուզածն անելու: Այնքան ազատ, որ նույնիսկ կարող են լավը լինել, և ոչ ոք նրանց չի մեղադրի: Ծայրահեղությունների քաղաք է Ամստերդամը, որը մնացած գլուխներում ավելի մանրամասն կնկարագրվի: Ու նման չէ եվրոպական մյուս քաղաքներին: Այստեղ եկած լեհը, պորտուգալացին ու ֆրանսիացին են անգամ զարմանում:
Ջուրը շատ է, շա՜տ-շա՜տ: Մոծակներն էլ քիչ չեն: Մեկը կա իմ սենյակում, համառորեն չի ուզում հեռանալ: Ամեն գիշեր տզզում է ականջիս տակ ու 3-4 նոր խայթոց նվիրում: Դրանք պարտադիր ձեռքերիս վրա են տեղակայվում, ուղիղ շարքով, միևնույն հեռավորությամբ: Միայն երբեմն-երբեմն մոծակն անցնում է մարմնիս մնացած մասերին: Մի անգամ նույնիսկ ոտքիս տակ էր իր կնիքը թողել: Բայց երբե՛ք-երբե՛ք գիշերանոցիս վրայից չի կծում: Կա՛մ ամաչում է, կա՛մ էլ հայ մոծակների նման խելացի չէ:
Ամստերդամը չափից դուրս աշխույժ քաղաք է: Կենտրոնի փողոցները միշտ լիքն են, իսկ անցյալ շաբաթ օրը մարդիկ այնքան շատ էին, որքան մեզ մոտ լինում է, ասենք, Օպերայի հրապարակում բացօթյա համերգների ժամանակ: Բայց Ամստերդամում մարդիկ ծածկում են փողոցները, ամենուր տոն է, բացօթյա համերգ:
Գողերն էլ են շատ այստեղ: Սովորել եմ ուսապարկս դիմացից հագնել, որ աչքիս առաջ լինի: Իսկ այսօր մի միամիտ սևամորթ փոքրիկ տղա ուզում էր գրպաններս դատարկել: Ես քնած էի տրամվայի մեջ (կես ժամ տևողությամբ ճանապարհորդության ընթացքում ամենաօգտակար զբաղմունքն է), երբ նուրբ հպում զգացի: Աչքերս բացեցի ու տեսա սևամորթ տղային, որը ձեռքը գրպանիս էր մոտեցնում: Նորից քնեցի, սակայն քիչ անց նույն հպումը զգացի, աչքերս բացեցի, և նա ձեռքը փախցրեց: Չգիտեր, որ գրպաններս դատարկ էին, իսկ թանկարժեք ու կարևոր իրերս՝ պայուսակիս մեջ, որը պինդ գրկել էի: Ուզեցի աչքերս նորից փակել, թույլ տալ, որ գրպանս մտնի ու համոզվի, որ այնտեղ ոչինչ չկա: Հետո ցանկացա ապտակել կամ պարզապես տեղս փոխել: Բայց մինչ որևէ բան կորոշեի, տրամվայը կանգնեց հերթական կանգառում, և անփորձ գողն իջավ:
Ինչ-որ շատ եմ շեղվում թեմայից: Ասենք, մի՞թե այն գոյություն ունի: Ես խոստացել էի ժամանակագրություն պահպանել, բայց միանգամից սկսեցի հետ ու առաջ անել: Լավ, սա ընդունիր որպես մեծ նկար, որի առանձին մասերին խոշորացույցով կմոտենանք: Դեռ չե՞ս ձանձրացել: Գնանք Աննա Ֆրանկի մոտ:

Հանդիպում Աննա Ֆրանկի հետ
Ամստերդամում գտնվելուս առաջին երկու օրերը քնած եմ անցկացրել: Նախ, սարսափելի հոգնած էի, երկրորդ՝ քաղաքում թափառելու հավես չունեի: Ընդամենը երկու անգամ եմ դուրս եկել: Առաջին օրը Շակը ինձ տարավ մոտակա սուպերմարկետը. ուտելու բան գրեթե չունեի: Իսկ երկրորդ օրը երեկոյան ինքս դուրս եկա, որ գնամ տրանսպորտի մշտական տոմս առնելու: Բայց նույնիսկ ավտոբուսի կանգառը չգտա: Միայն մի քիչ շրջեցի, ծանոթացա թաղամասին, նստեցի ջրի մոտ, երազեցի։ Հետո հասկացա, թե որտեղ է կանգառը, և տուն վերադարձա:
Մշտականս երրորդ օրը ձեռք բերեցի: Սկսում էի կամաց-կամաց սովորել քաղաքին:
Այդ օրը Դավոն պետք է Ուտրեխտից Ամստերդամ գար. Աննա Ֆրանկի տուն-թանգարանում դաս ունեին: Ես, որ տարիներ առաջ կարդացել եմ նրա օրագիրը ու երազել ճանաչել նրան, վազելով որոշեցի Դավոյենց միանալ:
Տարբեր տուրիստական գրքեր, քարտեզներ և ինտերնետն օգտագործելով կարողացա ոչ միայն հասցեն պարզել, այլև իմանալ այնտեղ գնացող տրամվայների անունները և մոտակա կանգառի անունը:
Երբ տրամվայից իջա, չգիտեի՝ որ կողմ գնալ: Որոշեցի հարցնել: Մեկը պատասխանեց.
- Չգիտեմ կոնկրետ տեղը, բայց գիտեմ, որ մոտերքում է:
Իսկ երկրորդը պայուսակը երկար քրքրեց, հետո ասաց.
- Կներեք, քարտեզն ամուսնուս մոտ է մնացել:
Ջղայնացա ու որոշեցի ինքս գտնել: Մի քիչ այս ու այն կողմ անելուց հետո նկատեցի, որ խաչմերուկներում ցուցանակներ կան, որոնք սլաքներով են և ցույց են տալիս, թե որ ուղղությամբ գնալով ուր կհասնես: Հետևեցի դրանց և հասա մի հսկայական հերթի, որի մասին Դավոն հեռախոսով ասել էր (նա արդեն ներսում էր): Չգիտեմ՝ ինչպես նկարագրեմ դրա մեծությունը, որ հասկանալի լինի: Ասենք, մոտ հիսուն մետր կլիներ (եթե ոչ ավելի): Մարդիկ էլ խելոք մի շարքով կանգնել էին, ոչ թե հայավարի իրար գլխի լցվել: Չնայած չէի ուզում հավատալ, բայց դա իրոք Աննա Ֆրանկի տան մոտ գոյացած հերթն էր: Այդ պահին հասկացա, որ Ամստերդամում որևէ բան հարցնել պետք չէ. ցուցանակները շատ ավելի ինֆորմատիվ են (հիշեցի Երևանի ցուցանակները, որոնց սլաքներն ուղղված են շենքերի վրա ու կրում են, ասենք, «Գառնի» գրությունը):

Մոտ մի ժամ հերթ կանգնեցի, հետո մտա Աննա Ֆրանկի տուն։ Պատերին գրություններ էին նրա օրագրից: Լուսանկարներ ու տարբեր իրեր կային ցուցադրված, որոնց բացատրությունները հենց օրագրից էին մեջբերված: Էկրաններ կային: Տարբեր մարդիկ, որոնք Աննային ճանաչել են, պատմում էին նրա մասին: Հայրը՝ Օտտո Ֆրանկը, ասում էր, որ չգիտեր, որ այդքան խորն է եղել իր աղջիկը: Է՛հ, հայրե՛ր, որքա՜ն բան դուք չգիտեք ձեր սեփական երեխաների մասին: Նորից նույն հարցն է ծագում. ի՞նչ կլիներ, եթե Աննան ապրեր: Այդպես էլ հայրը երբևէ չէր ճանաչի դստերը: Տխուր է հնչում… Իսկ մի՞թե հավատում եք, որ Աննան կենդանության օրոք իր օրագիրը կվստահեր հորը:
Ու շարունակ մի միտք էր պտտվում իմ գլխում. «Նա այստեղ եղել է… Հիմա էլ երևի շրջում է այս սենյակներում ու տխրում…»:
Մի սենյակում՝ ապակե պահարանի մեջ, տեղադրված էր «Աննա Ֆրանկի օրագիրը» տարբեր լեզուներով: Ես ցնցվեցի, երբ հայերեն տարբերակը տեսա: Ազգային սովորություն է. երբ օտար երկրներում մերն ենք տեսնում, խառնվում ենք իրար:
Թանգարանից դուրս եկա՝ նորից ու նորից երազելով ճանաչել Աննային:

Շարունակելի...