Այն ժամանակ ես տասնհինգ տարեկան դեպրեսված դեռահաս էի, որի մայրը գործուղվել էր Պրահա և որն ապրում էր եղբոր հետ, իսկ միակ մտերիմ ընկերուհին արդեն ծանր հիվանդ էր: Այդ ամենին ավելացնենք, որ ամառ էր, հետևաբար դեպրեսվելու ժամանակն անսահման էր: Ու էդպես մի օր իմ անկումային տրամադրությամբ հայտնվեցի AlanisUtopia ֆորումում: Այն ժամանակ տարված էի երգչուհի Alanis Morissette-ի երգերով: Հիմա էլ էնպես ոչինչ:
Մտա ու սկսեցի գրառումներ անել: Զարմանալի էր. ինձ չափից դուրս լավ ընդունեցին: Եվ այդ սարսափելի պահերին, երբ ինքնասպանության մասին էի երազում, մարդիկ գտնվեցին, որ ինձ հետ պահեցին: Նրանք ինձ բնավ չէին ճանաչում, երբեք չէին տեսել, բայց շատ լավ էին հասկանում դեռահասային անկումներս, կիսում էին մենակությունս: Նրանք էին Պոլը, Լիկեն և Ռոզին: Առաջին երկուսը հոլանդացի են, երրորդը՝ իտալացի: Ու կապվեցի նրանց հետ, անչափ շատ սիրեցի: Աստիճանաբար այնպես ստացվեց, որ նրանք ինձ ավելի լավ ճանաչեցին, քան ինձ շրջապատող մարդիկ: Նրանք խորանում էին, նրանք տեսնում էին հենց ինձ:
Ճիշտ է՝ այն ժամանակ շատ ուրիշ վիրտուալ ընկերներ էլ ունեի, բայց ամենամտերիմն ու թանկը 12-ամյա Լիկեն, 36-ամյա Պոլը և 27-ամյա Ռոզին էին: Իսկ իրականությունը մշուշ էր դառնում, կամաց-կամաց անհետանում էր: Իմ ամբողջ կյանքն ուտոպիայում էր: Եվ հենց այդ ժամանակ Իտալիան ու Հոլանդիան իմ երազանքի երկրները դարձան. ուզում էի Լիկեի, Պոլի և Ռոզիի հետ իրական կյանքում էլ շփվել:
Տարիներ անցան: Այդ ուժեղ կապը կամաց-կամաց կորավ: Ռոզին արդեն ամուսնացել է, մի քանի ամսական աղջիկ ունի: Վաղուց նրա հետ չեմ շփվել: Լիկեն մեծացել է: Հազվադեպ ենք խոսում, այն էլ միայն Ամստերդամի ու Աննա Ֆրանկի մասին:
Ու թեև սերն ու կապվածությունը կամաց-կամաց մարեցին, քանի որ դուրս եկա ինտերնետից և իրական կյանք մտա, երազանքը մնաց. դեռ ուզում էի մեկնել Հոլանդիա կամ Իտալիա:
Եվ ահա մի օր հանկարծ երազանքս իրականանում է. ես գալիս եմ Հոլանդիա: Անմիջապես Պոլին տեղեկացնում եմ այդ մասին: Լիկեն էլ է իմանում, բայց հանդիպման մասին չի ակնարկում: Աննին, որը նույնպես իմ վիրտուալ մտերիմներից է ու որի մասին հաստատ մի օր առանձին երկար-բարակ կպատմեմ, հայտնում է, որ օգոստոսին արձակուրդ չունի, բայց մի շաբաթ-կիրակի անպայման Գերմանիայից կգա Հոլանդիա:
Երբ պլանավորում էի Հոլանդիայում գտնվելուս շաբաթ-կիրակիները, այնպես ստացվեց, որ մեկը տրամադրվեց Ռոտերդամին, որտեղ Պոլն է բնակվում, իսկ մյուսը պիտի Աննիի հետ անցկացնեի: Հիմա դրանցից առաջինի մասին եմ պատմելու:
Պոլի ասած ելքով դուրս եկա Ռոտերդամի Կենտրոնական կայարանից: Անմիջապես ճանաչեցի նրան: Ակնոցներով էր, սպիտակ շապիկով, կախ ընկած օվալաձև հսկայական փորով, որը կլորանում էր, երբ նստում էր, և մաշված ջինսե տաբատով, որը փորից մի քիչ ներքև կարկատան էր կրում: Երևի Պոլն էր արել, որովհետև շատ կոպիտ էր՝ իսկական տղամարդու ձեռքի գործ:
Առաջարկեց մտնել խանութ գնումների: Երբ ուզում էի ինքս վճարել (վերջիվերջո, ընթրիքիս ու նախաճաշիս համար էր այդ ամենը, և Պոլը տարիների ընթացքում միշտ նեղվում էր փողի պակասից), թույլ չտվեց:
- Ես հիմա շատ փող ունեմ,- ասաց,- մորս տունը ծախել եմ, և պարտքերս վճարելուց հետո ինձ քսանհինգ հազար եվրո մնացել է: Ճիշտ է՝ հարուստ չեմ: Շուտով իմ տունն էլ կծախեմ ու հիսուն հազար կունենամ: Այդ ժամանակ իսկապես հարուստ կլինեմ:
Հասանք տուն: Մուտքի մոտի աստիճանները կոտրված էին:
- Ժամանակ չեմ գտնում, որ նորոգեմ,- արդարացավ:
Դուռը մաշված էր:
- Անընդհատ ուզում եմ ներկել, բայց հետաձգում եմ:
Մտանք: Դուռը ներսից փակվում էր առանց բանալու՝ զուգարանի դռան նման:
- Այստեղ ապահով է. գողեր չկան:
Երկար ու նեղ միջանցքով առաջ շարժվեցինք, աստիճաններով բարձրացանք:
- Սա իմ հյուրասենյակն է,- ներկայացրեց Պոլը,- ես երկու բազմոց ունեմ, բայց ոչ մեկից չեմ ուզում հրաժարվել:
Ճիշտ էլ անում էր, որովհետև մեկի վրա ես էի փռվում, մյուսի վրա՝ նա:
Նույն հարկում էին նաև խոհանոցն ու զուգարանը: Առաջինը շատ փոքր էր ու կեղտոտ, վաղուց վերանորոգման կարիք ուներ: Իսկ զուգարանը տան միակ իդեալական մաքուր վայրն էր, որտեղից փնթիության հոտ չէր գալիս, սակայն մի անհարմարություն ուներ. լվացարան չկար: Դրա համար էլ բնական պահանջներդ հոգալուց հետո ստիպված ես լինում մի հարկ բարձրանալ, որ լողարանում լվացվես:
Վերևում իմ ու Պոլի սենյակներն էին և լողարանը: Իմ սենյակի պատերից մեկը կտուրի թեքություն էր կրում: Կահավորանք առանձնապես չկար. մի մատրաս, որի վրա պետք է քնեի, սեղան, որի փոշին դարերով ոչ ոք չէր սրբել, մի աթոռ, որը որպես սեղան էր ծառայում, և ջարդած դռներով պահարան:
Պոլի սենյակում այդպես էլ չեղա:
- Դու համակարգիչ օգտագործելու՞ ես: Եթե այո, ապա ստիպված եմ այն ներքև իջեցնել, որովհետև սենյակս չեմ հասցրել հավաքել: Ամաչում եմ:
Տան թափթփվածությունն ու կեղտոտությունը տեսնելուց հետո ես օրեր շարունակ երևակայությանս զոռ էի տալիս, որ պատկերացնեմ, թե ինչ աստիճանի կեղտոտ է, որ ամաչել է, որ մտնեմ:
Լողարանը դուռ չուներ: Փոխարենը մուտքի մոտ մի պարան կար, վրան՝ սպիտակ սավաններ, որոնք վարագույրի պես կարող էիր քաշել լողարանից օգտվելու ժամանակ: Հատակին մի հսկայական փալաս կար: Այդպես էլ չհասկացա՝ ինչի համար է:
“Մենակ տղամարդ է, դրա համար է տունն այս վիճակում”,- մտածեցի: Բայց աչքիս առաջ եկավ մեկ այլ մենակ տղամարդ՝ Շակը, որի մաքրասիրությունը նկարագրել հնարավոր չէ:
Միայն փնթիությունն ու թափթփվածությունը չէին, որ իշխում էին այդ տանը: Աղքատությունը նույնպես իր խորը հետքն էր թողել: Եվ ես զարմանում էի, թե ինչպես էր այս միայնակ ու աղքատ մարդը, որը հաստատ ավելի շատ պատճառներ ուներ կյանքից դժգոհելու, քան ես, կարողանում ինձ աջակցել այն պահերին, երբ նույնիսկ ապրել չէի ուզում:
Չեմ մանրանա ու չեմ նկարագրի, թե ինչ հավես ժամանակ անցկացրինք այդ երկու օրերի ընթացքում: Այստեղ ավելի շատ Պոլի մասին կխոսեմ:
Թեև արդեն հինգ տարի էր, ինչ նրան գիտեի, այդ երկու օրերի ընթացքում շատ ավելի իմացա:
Ես նկատել էի, որ անցյալում կենսաբանության հետ կապ էր ունեցել, որովհետև երբ դասերիցս էի պատմում, խելացի մեկնաբանություններ էր անում, երևում էր, որ հասկանում է:
- Երազում էի քաղցկեղի բուժումը գտնելու մասին: Ուզում էի մի համակարգ ստեղծել, որը կգտներ քաղցկեղածին գեները և կվերացներ: Դրա համար կենսաբանության ֆակուլտետ ընդունվեցի և երկու տարի սովորելուց հետո դուրս մնացի: Մեղավորը նրանք էին, հետո ինձ հետ կանչեցին, բայց չգնացի:
Գիտեի, որ ծրագրավորող է:
- Ուստի որոշեցի քաղցկեղին մյուս՝ համակարգչային կողմից մոտենալ: Սակայն այդ ժամանակ հայրս մահացավ: Բոլորը համոզում էին, որ շարունակեմ ուսումս, բայց ես տրամադրություն չունեի: Հետագայում ծրագրավորման մասնավոր դասընթացներ գտա: Այսպես էր. շաբաթվա չորս օրը սովորում էի, մեկ օր՝ աշխատում: Երկու ամիս անց երեք օր էի սովորում, երկու օր՝ աշխատում: Ու այդպես այնքան, մինչև ամբողջ շաբաթը սկսեցի աշխատել: Աշխատավարձս կամաց-կամաց բարձրանում էր: Ամիսը 3500 եվրոյի չափ ստանում էի, և դա վատ չէր:
Մեր ծանոթության հենց առաջին օրվանից ասել էր, որ մկնիկ բռնելու հետ ինչ-որ խնդիր ունի. ձեռքը թուլանում է: Այն ժամանակ ես լավ չէի պատկերացնում, թե ինչի մասին է խոսքը:
- Ես չեմ կարողանում ձեռքերս երկար օգտագործել. ո’չ տպել, ո’չ արդուկել, ո’չ որևէ այլ բան անել: Դրա համար ոչ մի աշխատանք չեմ ճարում: Երևի միակ բանը, որ կարող եմ անել, ռեստորանի դռնապան աշխատելն է. ընդամենը պետք է դուռ բացեմ-փակեմ:
Ես գիտեի, որ մենակ է ապրում, իմացել էի, որ մայրը մահացել է, բայց չէի պատկերացնում, ավելի ճիշտ՝ ընդհանրապես չէի մտածել, թե որքան միայնակ է:
- Ես միայն մի ընկեր ունեմ, որի հետ ժամանակ առ ժամանակ չինական ռեստորան եմ գնում: Հա’, մեկ էլ Ուտոպիայի անդամները: Ուրիշ ոչ ոք չունեմ:
Ուրիշը լիներ, գուցե մտածեի, որ սուբյեկտիվ է. երբեմն ես էլ եմ նման մտքեր արտահայտում, բայց չէ’, Պոլը չէր չափազանցնում: Եթե նույնիսկ ոչինչ չասեր, տեսածս լիովին բավական էր, որ ուղեղիս մեջ տպվի նրա միայնության պատկերը:
Բայց միշտ չէ, որ այդպես է եղել:
- Երբ լավ էի վաստակում, սիրում էի ընկերներիս համար նվերներ գնել: Երբ հաշմանդամ դարձա, սկսեցին ավելի քիչ վճարել, և ընկերներս էլ կամաց-կամաց կորան:
Այդ շաբաթ-կիրակին երազի նման էր: Ես չէի կարողանում հավատալ, որ դա հենց նույն Պոլն էր: Հետո՞ ինչ, որ լուսանկարների միջի գեր տղամարդուց չէր տարբերվում: Չէ՞ որ դա ընդամենը անշարժ պատկեր էր: Ես չէի տեսել նրան շարժվելիս, չէի լսել նրա ձայնը, չէի կերել նրա պատրաստած սպագետին:
Սակայն ամեն ինչ իր տեղն ընկավ, և ես միայն մի պահ ընդունեցի, որ նույն մարդն է, երբ շաբաթ երեկոյան քնելուց առաջ ասաց իր մշտական MSN-ական հրաժեշտի խոսքը. “Goodnight sweetie.”
Շարունակելի...
____________________________
Բյուրակն Իշխանյանը ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Ներկայումս բնակվում է Դանիայի մայրաքաղաքում։ Մասնագիտական գործունեությունից բացի նաև գրում է պատմվածքներ, զբաղվում բլոգերությամբ և կատարում թարգմանություններ։
Յոթօրյա այս նախագծի շրջանակներում կհյուրընկալվեն, ինչպես նաև ծրագրին իրենց աջակցությունը կցուցբերեն հայտնի դերասաններ Հրանտ Թոխատյանն ու Լուիզա Ներսիսյանը, Տերյան կենտրոնը, Հայ կրթական հիմնարկության տնօրինությունը,«Լունար» արծաթյա զարդեր արտադրող հայկական ընկերությունը, «Anna Designer»-ը,
Բյուրակն Իշխանյանը ծնվել է 1986 թ․ Մոսկվայում։ Մեծացել է Երևանում՝ լրագրողների ընտանիքում։ Սովորել է Երևանի պետական բժշկական համալսարանում, մասնագիտացել է հոգեբուժության մեջ։ ՈՒսումնառության պրակտիկան անցկացրել է Հոլանդիայում, ապա 2011-ին Էրազմուս մունդուս կրթաթոշակային ծրագրով մեկնել է Եվրոպա՝ կլինիկական լեզվաբանություն մասնագիտությամբ սովորելու։ Ավարտելուց հետո աշխատել է Նուբարաշենի հոգեբուժարանում և դասավանդել մանկավարժական համալսարանում, կարճ ժամանակ անց մեկնել է Դանիա՝ Կոպենհագենի համալսարանում հոգեբանություն և նյարդալեզվաբանություն մասնագիտությամբ ասպիրանտուրայում սովորելու։
Զբաղմունք էր պետք գտնել։ Մեկ էլ պորտուգալացի Բրունոն առաջարկեց կարմիր լապտերների թաղամաս գնալ։
Մի խոսքով, մեզ հաջողվեց Աննային ոչ միայն համոզել, որ գա, այլև խնդրել, որ առաջնորդի. արդեն երկու շաբաթ էր, ինչ Ամստերդամում էր, քաղաքը մեզնից լավ գիտեր: Աննան էլ մոտավոր գիտեր տեղը, այնպես որ ստիպված եղանք երկար թափառել, մինչև տեսանք ցուցափեղկ, վերևում՝ կարմիր լամպ, հետևում՝ գեղեցիկ կազմվածքով գրեթե մերկ շիկահեր կին, որն էրոտիկ շարժումներ էր անում, մատներով «5» թիվը ցույց տալիս, որը, ինչպես հետո հասկացանք, նշանակում էր. «15 րոպեն 50 եվրո»: Երբ առաջ անցանք, նորանոր ցուցափեղկեր, կարմիր լույսեր ու կիսամերկ կանանց տեսանք: Որոշների վարագույրները փակ էին, լույսը՝ անջատված. ներսում հաճախորդ կար:Ու տարածքում հարյուրավոր (այո՛, չեմ չափազանցում. իրոք այդքան կլինեին) տուրիստներ էին շրջում, հրճվում, զարմանում, զվարճանում: Լավ էր, որ գոնե լուսանկարել չէր կարելի, թե չէ տուրիստներից յուրաքանչյուրը վերադառնալով իր երկիր, էրոտիկ ամսագիր կհիմներ:
Մոտ մի ժամ հերթ կանգնեցի, հետո մտա Աննա Ֆրանկի տուն։ Պատերին գրություններ էին նրա օրագրից: Լուսանկարներ ու տարբեր իրեր կային ցուցադրված, որոնց բացատրությունները հենց օրագրից էին մեջբերված: Էկրաններ կային: Տարբեր մարդիկ, որոնք Աննային ճանաչել են, պատմում էին նրա մասին: Հայրը՝ Օտտո Ֆրանկը, ասում էր, որ չգիտեր, որ այդքան խորն է եղել իր աղջիկը: Է՛հ, հայրե՛ր, որքա՜ն բան դուք չգիտեք ձեր սեփական երեխաների մասին: Նորից նույն հարցն է ծագում. ի՞նչ կլիներ, եթե Աննան ապրեր: Այդպես էլ հայրը երբևէ չէր ճանաչի դստերը: Տխուր է հնչում… Իսկ մի՞թե հավատում եք, որ Աննան կենդանության օրոք իր օրագիրը կվստահեր հորը: 
